بررسی و تحلیل آثار ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه سکونتگاه‌های روستایی (نمونه: روستای رادکان شهرستان چناران)

اقامتگاه‌های بوم‌گردی چند سالی است در روستاهای اطراف شهرهای بزرگ و دارای آثار تاریخی و طبیعی شکل‌ گرفتند و سازمان‌های متولی از آنها حمایت می‌کنند. از سویی نیز مشکلات شهرنشینی و فطرت طبیعت‌دوست آدمی، او را به دامان طبیعت و مناطق آرام می‌کشاند؛ بنابراین این عامل فرصت خوبی است تا اسباب توسعه روستایی با گردشگری و خدمات آن فراهم آید. این پژوهش قصد دارد آثار ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی را بر توسعه سکونتگاه‌های روستای رادکان چناران تجزیه‌ و تحلیل کند. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش ساکنان روستای رادکان (n=3734) و حجم نمونه براساس فرمول کوکران و به ‌طور تصادفی ساده، 146 نفر از اهالی روستاست. ابزار اصلی گرد‌آوری داده‌ها و سنجش متغیرهای پژوهش، پرسش‌نامه است. میزان اعتبار (روایی) شاخص‌ها را 10 نفر از داوران متخصص در حوزه مطالعات گردشگری ارزیابی و داوری کردند. در ادامه میزان پایایی پرسش‌نامه با بهره‌گیری از آزمون کرونباخ (با رقم 0.91) در سطح بالایی تایید و داده‌ها با بهره‌گیری از نرم‌افزار spss در قالب روش تحلیل عاملی تجزیه‌ و تحلیل شد. نتایج پژوهش از تقلیل 37 متغیر، بیان‌کننده 8 عامل استخراج‌شده بود که 88.69 درصد از واریانس را تبیین می‌کند و نشان از رضایت‌بخش‌بودن تحلیل عاملی و متغیرهای بررسی‌شده دارد؛ بر این اساس عامل اشتغال‌زایی که 21.65 درصد اثرگذاری اقامتگاه بوم‌گردی را تبیین می‌کند، شامل متغیرهای ایجاد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم، گسترش فرصت‌های شغلی برای زنان و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید است؛ عامل افزایش تولید و درآمد با واریانس 18.69 و عامل تقویت هویت محلی با واریانس 14.23، بیشترین درصد و عوامل کالبدی – معماری با واریانس 4.75 و اجتماعی – فرهنگی با واریانس 3.12، کمترین درصد اثرگذاری اقامتگاه‌های بوم‌گردی را بر توسعه روستای رادکان تبیین می‌کنند؛ همچنین با توجه به نتایج آزمون t تک‌نمونه‌ای، عامل چهارم (رونق‌بخش خدمات) با آماره 9.11 و عامل اول (اشتغال‌زایی) با آماره 8.62 بیشترین نقش را در این زمینه داشته‌اند.