بررسی تاثیر رواج گردشگری خانه‌های دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی مطالعه موردی: شهرستان کلاردشت

گردشگری روستایی و پیرو آن گردشگری خانه‌های دوم نتیجه تحولات گسترده اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه پس از جنگ جهانی دوم است. در کشور ما، به‌ویژه در نواحی کوهستانی مجاور شهرهای بزرگ و همچنین در سواحل دریای خزر از چند دهه گذشته، خانه‌های دوم با هدف گذراندن اوقات فراغت گسترش ‌یافته است. این مقاله با هدف تاثیر گردشگری خانه‌های دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی در شهرستان کلاردشت انجام‌ شده است. پژوهش حاضر، از حیث هدف، کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت، توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش برای گرد‌آوری داده‌ها از روش‌های‌ اسنادی و میدانی استفاده‌ شده است. جامعه آماری پژوهش، 9 سکونتگاه روستایی شهرستان کلاردشت است که در آن‌ها ساخت خانه‌های دوم چشمگیر بوده است. در سطح روستاها، حجم نمونه خانوارهای بررسی‌شده براساس فرمول کوکران، 200 خانوار بوده است که به‌ صورت تصادفی ساده از بین روستاییان و مالکان خانه‌های دوم انتخاب ‌شده‌اند. با بررسی ابعاد و شاخص‌های متغیرهای پژوهش، مشخص شد بیشترین مقدار متغیر رواج گردشگری در روستای پی‌قلعه (2/50) و درباره متغیر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی، بیشترین مقدار در روستای طایب‌کلا (3/09) است. همچنین شدت تاثیر متغیر توسعه گردشگری خانه‌های دوم بر توسعه کالبدی سکونتگاه‌های روستایی، حدود 40 درصد برآورد شده، این نسبت در جامعه روستاییان حدود 44/4 و در بین مالکان خانه‌های دوم حدود 24/5 درصد است که تاثیر متوسط گردشگری خانه‌های دوم را در سطح منطقه نشان می‌دهد. با توجه به آزمون رگرسیون گام‌به‌گام در مرحله دوم شاخص ایجاد مشاغل جدید مرتبط با گردشگری با ضریب 12 درصد بیشترین تاثیر را دارد و پس‌ از آن ساخت‌وسازهای جدید با ضریب 8/6 درصد در ردیف دوم قرار گرفته است.