شادی و خوشبختی در متن‌های باستانی ایران

یکی از اساسی‌ترین محورهای فلسفه و عرفان باستانی ایران، شادی و خوشبختی و توجه به احساسات وجد انگیز است. بنا بر منابع تاریخی، زرتشت تنها پیامبری است که خندان متولد شد و در اوستا، برخی کتیبه‌های باستانی ایران و متن‌های فارسی میانه، اهمیت شادی و سفارش به آن مشاهده می‌شود. در اوستا، واژه‌های حوزه‌ی معنایی شادی بیشترین بسامد را دارند. اهورامزدا پروردگار شادی‌بخش است، زرتشت خود پیامبری شاد و پیغام‌آور شادی است. مومنان در نمازشان با شادی سخن می‌گویند. ایزدان مهر، اشی، تیشتر، آناهیتا برای مردم شادمانی به ارمغان می‌آورند و نهایت آرزوها، آرزوی شادمانی(خوشبختی) است. در این پژوهش ضمن کاوش در مفهوم و ریشه‌ی دو واژه‌ی شادی (šādīh) و رامش (rāmišn) در اوستا، کتیبه‌های فارسی باستان، متن‌های مانوی و پهلوی زرتشتی، تلاش می‌کنیم، تصویری نزدیک به آنچه این متن‌ها از مفهوم شادی اراده می‌کنند به نمایش گذاشته و ضمن اثبات اهمیت این مفاهیم در جهان‌بینی ایرانی، یافته‌های جدیدی در این زمینه ارائه کنیم. به‌طور خلاصه شادمانی در این متن‌ها از گیتی آغاز می‌شود و به مینو می‌پیوندد. احساسی که با لذت‌های دنیوی، خرسندی و خردمندی، کار و خودشکوفایی، اندیشه‌ی نیک، فراوانی، صلح، راستی، مناجات‌ و اعمال دینی و نهایتاً سعادت پس از مرگ و جاودانگی در ارتباط است.

joy and happiness in the ancient iranian texts

one of the most fundamental tenets of ancient iranian philosophy and mysticism, especially in the yazd-e-masna religion, is happiness, bliss and attention to joyful and exciting emotions. in these texts, words within the 'semantic field' of ‘happiness’ have the highest frequency. ahuramazda is a god of happiness, zarathustra himself is a happy prophet and amessenger of happiness. believers speak happily in their prayers. the gods mehr, ashi,tishter, and anahita bring happiness to the people and the ultimate wish is the wish of happiness.in this study, by providing an analysis of words that are semantically similar to ‘happiness’ and emphasizing the meanings and roots of the two middle persian words(šādīh) and (rāmišn) in avesta, ancient persian inscriptions, manichaean and middlepersian zoroastrian texts, we will try to follow the concept of happiness in these textsand paint a vivid image of what these texts have to offer when it comes to ‘happiness’.in addition, by proving the importance and place of these concepts in ancient iranianthought, we will present new findings regarding this topic.in short, happiness in ancient iranian texts begins with the material world andascends to heaven. it is a feeling that is associated with worldly pleasures, satisfactionand wisdom, working and self-actualization, good thoughts, plenty, peace, truth, benevolence, prayers and religious practices, and ultimately happiness after death andimmortality.