اشعار نو یافتۀ حکیم طرطری، پارسی ‌سرای قرن ششم هجری

موفق‌الدین یحیی بن حسن طرطری از شاعران گمنام و پارسی‌ گوی قرن پنجم و ششم هجری است. در پژوهش‌های مربوط به تاریخ ادبیات فارسی که در یک‌صد و پنجاه سال گذشته به رشتۀ تحریر درآمده، نام و نشانی از وی نیست. گویا نخستین بار تقی‌الدین اوحدی بلیانی(973- 1040ق.) از وی نام برده است، آن هم حدود پانصد سال پس از دوران حیات طرطری. اکنون دستنویسی یافت شده که کهن‌ترین و مهم‌ترین سند موجود در باب طرطری است و شامل بخشی از اشعار اوست. این دستنویس که در کتابخانه سلیمانیه شهر استانبول نگهداری می‌شود در فاصلۀ سال‌های 687- 688 هجری کتابت شده و اطلاعات قابل توجهی دربارۀ طرطری، اشعار و ممدوحان وی دارد. در این مقاله می‌کوشیم با استناد به این دستنویس نویافته و بررسی منابع تاریخی و ادبی، نکاتی تازه‌یاب در باب نام و نشان، ممدوحان و سبک و سیاق اشعار طرطری عرضه کنیم. همچنین اشعار اندک باقی‌مانده از وی، بازخوانی و تصحیح شده است تا پژوهشگران را برای پژوهش‌های پیشِ‌رو در باب تاریخ ادبیات فارسی و سبک خراسانی به کار آید.

newly discovered poems of hakim tartaripersian language poet of the sixth century ah

mowaffaq al-din yahya ibn hassan tartari is one of the anonymous poets and persian speakers of the fifth and sixth centuries ah. in the researches related to the history of persian literature that have been written in the last one hundred and fifty years, there is no name or address of him. it seems that taqiyya al-din uhudi blyani (973-1040 ah) first mentioned him, about five hundred years after tartari’s life. a manuscript has now been found that is the oldest and most important document on tartari and contains part of his poems. this manuscript, which is kept in the sulaimaniyah library in istanbul, was written between 687 and 688 ah and has considerable information about tartari, his poems and praises. in this article, we try to provide new points about the name and logo, the praises and the style and context of tartari poems by quoting this newly written manuscript and reviewing historical and literary sources. also, the few remaining poems by him have been read and corrected to be used by researchers for leading researches on the history of persian literature and khorasani style.