ضرورت تصحیح مجدد دیوان جمال‌الدین محمدبن عبدالرزاق اصفهانی

دیوان جمال‌الدین محمدبن عبدالرزاق اصفهانی تاکنون سه مرتبه تصحیح شده است. هر یک از تصحیح‌ها علاوه بر نقاط قوت، ضعف‌هایی دارد. این مسئله، سبب طرح این پرسش است که ضرورت تصحیح دیوان جمال‌الدین عبدالرزاق چیست؟ تصحیح‌های پیشین، بر اساس تعداد نسخه‌های محدود، بی‌نام و نشان یا بدون تاریخ انجام شده است. همین مسئله باعث شده اشعار دیگر شاعران به نام جمال‌الدین عبدالرزاق ثبت شود. بنابراین، لازم است تا اشعار دیوان او از میان نسخه‌های خطی که به وی منسوب است شناسایی شود. برای تبیین ضرورت تصحیح مجدد دیوان جمال‌الدین عبدالرزاق با روش توصیفی-تحلیلی ابتدا نسخ مربوط به وی شناسایی و معرفی شد، سپس بر اساس 27 نسخه خطی، فهرست محتوایی اشعار او تهیه و سرانجام بر اساس فهرست محتوایی، تصحیح ادیب نیشابوری، وحید دستگردی و حمیدرضا قانونی نقد شد. سپس، گفته شد تصحیح‌های سه گانه از دیوان عبدالرزاق اصفهانی چه نقص‌هایی دارد. سرانجام، با ارائه دلایل علمی از جمله نبود یا نقص نسخه بدل، ارائه نکردن شناسنامه‌ای از نسخه‌های استفاده شده، جداسازی یک شعر از یک بدنه و ارائه آن در دو قالب مجزا، تکرار یک شعر در دیوان، اشتباه در شناخت نسخه، آوردن شعر شاعران دیگر، ضرورت تصحیح مجدد دیوان جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی بیان شد.

necessity of re-correcting jamaluddin mohammad ibn abdul razzaq isfahani’s collection (divan)

jamal al-din mohammad ibn abdul razzaq isfahani ‘s collection (divan) have been corrected for three times. each of this correction have weaknesses in addition to its strengths. this issue cause asking this question that what is the necessity of correcting jamal al-din mohammad ibn abdul razzaq isfahani ‘s collection? prior studies have been done based on the limited in number, nameless, or undated copies. as a matter of fact, the lyrics of other poets are recorded by jamaluddin’s name. therefore, it is necessary to identify real collection among manuscripts attributed to him. in order to explain the necessity of re - correction of abdul razzaq isfahani ‘s collection by descriptive - analytical method, first copies were identified and introduced, then based on 27 handed manuscripts the content list of his poems was prepared and finally based on content list the corrections of adib neyshabouri, vahid dastgerdi and hamid reza qanuni were criticized. then it mentioned what are deficiencies of other three corrections of abdul razzaq isfahan’s divan. finally, by presenting scientific reasons such as; not available or defecting of the copy, not mentioning the reference in used copies, separating a poem from a context and presenting it in two separate formats, repeating a poem in divan, misrepresenting the copy, quoting poems of other poets; the need to re-correct jamal al-din abdul razzaq isfahani ‘s divan was stated.