بازشناسی و تحلیل نمودهای گروتسک در داستان ‌های هفت پیکر نظامی

شاخص ‌ترین مولفه‌های سبک گروتسک، نظیر احساس ترس، تمسخر نهفته، اشکال عجیب و غریب و تعجب‌آور، زشت‌نمایی‌های آراسته به زیور ظاهری و... به شیوه‌ای هدفمند و حساب‌شده در داستان‌های هفت‌گنبد قابل مشاهده است. نشانه‌های برجسته‌ای از نگاهِ جدیدِ دو منتقد حوزۀ زیبایی‌شناسیِ زشتی، یعنی کایزر و باختین که ضمن کاستنِ جنبه‌های منفی هنر گروتسک و تغییر در معیارهای متعارف زیبایی، این سبک را نوعی از زیبایی‌شناسی زشتی دانسته‌است، در داستان‌های هفت‌پیکر، از نمود معناداری برخوردار است. در این داستان‌ها، برخی مسائل جسمی و روحی واپس رانده شده از زندگی انسان به همراه زشتی‌ها‌ و پلیدی‌های آن به شیوه‌ای پیچیده، اعجاب‌آور، متناقض و غیرمنتظره به تصویر کشیده‌ می‌شود که این ظرافت‌ها، از جنبه‌های کمترپرداخته‌شدۀ این اثرادبی به شمار می‌رود. در این پژوهش، ضمن بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی و به روش تحلیل کیفی و با در نظر داشتن دیدگاه کایزر، مقولۀ گروتسک و مولفه‌های شاخص آن را در داستان‌های هفت‌پیکر، بازشناسی، طبقه-بندی و تحلیل کرده‌ایم. دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد که نظامی در این داستان‌ها توانسته است، با مهارتی شگفت، در محتوا و شکل اثر، زشتی‌ها و پلیدی‌ها را به شیوه‌ای نزدیک به ویژگی‌های یک اثر گروتسک بنمایاند.

recognition and analysis of grotesque manifestations in the stories of the nezami haft peykar

in the stories of haft peykar, one can see the most significant components of the grotesque style, such as the feeling of fear, latent ridicule, strange and surprising shapes, ugly adornments adorned with ornaments, and so on. the adaptation of the haft peykar narrative section to the grotesque components, especially the grotesque, which the new view of the two critics in this field, namely kaiser and bakhtin, reduces its negative aspects and, while changing the conventional standards of beauty, considers this style as a kind of ugly aesthetics, with a significant clarity. in this stories, some physical and mental issues that have been pushed back from human life, along with its ugliness and filth, are portrayed in complex, astonishing, contradictory and unexpected ways. in this research, while using library and documentary studies and using qualitative analysis method and taking into account kaiser’s view, we have categorized, and analyzed the grotesque category and its index components in haft-peykar stories. the findings of the research show that nezami in these stories has been able, with amazing skill, in the content and form of the work, to show the ugliness and filth in ways close to the characteristics of a grotesque work.