صکوک‌الدلیل حماسه‌ای مضحک به تقلید از شاهنامه

ابوالحسن یغمای جندقی از شاعران عصر قاجار است که مفاسد روزگار خود را با طنز به نقد کشیده است. از شگردهای او نقیضه پردازی از شاعران پیشین سبک خراسانی و عراقی است. مثنوی «صکوک الدلیل» منظومه ای 564 بیتی در هجو یکی از همعصران اوست که شاعر در سرایش آن به شاهنامۀ فردوسی نظر دارد. این مقاله  براساس مولفه های حماسۀ مضحک به مطالعۀ شکل، ساختار و درون مایۀ «صکوک الدلیل» می پردازد و  آن را با انواعی چون نقیضه و بورلسک مقایسه می کند. یغما با بهره گیری از روش نقیضه پردازی می کوشد در اشعارش خلاقیت را جایگزین تقلید نماید. او در این کار تا حدودی موفق بوده است؛ اما گاه تغییر آهنگ از لحن حماسی به لحن تعلیمی و تلفیق آن دو با هم این منظومه را از یکپارچگی سبکی به دور ساخته است.

sokkal-adal, a mock epic, in imitation of shahnameh

abolhassan yaqmā jandaghi, is one of the poets of qajar era that has criticized verbally the corruption of the times by using the technique of satire in his poems. one of the techniques he has used, is a parody of the antecedent poets of khorasani and iraqi styles. the masnavi of sokkal-adal, a poetry that has been composed in 564 verses, satirizes one of his contemporary poets so that in its composition the poet has considered shahnameh of ferdowsi. according to the topic, this paper tries to investigate the form, the structure and the theme of sokkal-adal based on the components of mock epic and it compares the mock epic with other kinds of literary figures including parody and burlesque. to benefit from the technique of parodying, yaqma tries to replace the literary imitation with creativity in his poems and he partly achieved its goal, but sometimes changing the tone of poems from heroic tone to doctrinal tone and combining these two tones have kept the poetry away from the textual coherence