تقابل ‏سازی با کلان ‏نماد «باز» در مثنوی و غزلیات شمس

تقابل‏های دوگانه از ساختار ذهن و زبان انسان سرچشمه می‏گیرد و سپس در نظام‏های نشانه‏ای دیگر به‏کار می‏رود؛ ازین‏رو در متون ادبی، تقابل‏ها یکی از اساسی‏ترین نشانه‏ها و الگوهای تحلیل هستند که بستر درک مفاهیم ذهنی را فراهم می‏کنند. در این نوشتار تقابل‏های خُرد مثنوی و غزلیات شمس، با انتخاب نمونۀ «تقابل‏سازی با کلان‏نماد باز» استخراج، تحلیل و مقایسه شده است. تقابل‏هایی که با کلان‏نماد «باز» در مثنوی ساخته شده‏اند، اغلب در یک رابطۀ طبیعی و منطقی با مضامین تقریباً مشترک قرار دارند؛ و باز در بیشتر موارد نماد روح الهی و اولیاء است و در این معانی مولانا عالم روحانی را مقابل عالم جسمانی قرار می‏دهد. اما در غزلیات، حیواناتِ مقابلِ باز متفاوت هستند. نیز، هنجارشکنی و رابطۀ غیرطبیعی در روابط تقابلی، هم از لحاظ بسامد، هم از حیث تنوع، شاخص‏تر است و به تبع آن، تصویرهای تقابلی طبیعی و غیرطبیعی بیشتر و متنوع‏تر است. هنجارگریزی‏ها بیشتر به رفعِ تقابل و وحدت قطب‏های مقابل یا جابه‏جایی قطب‏های مثبت و منفی با روش‏های مختلف اشاره دارد. نمونه‏هایی از تقابل و هنجارشکنی آن در هر دومتن با لفظ و مضمون مشابه و مشترک وجود دارد و در برخی موارد هم تقابل‏ها فقط در یکی از دو متن مورد مطالعه پردازش شده‏اند.

binary oppositions with the macro symbol of hawk inmasnavi and sonnets of shams

in saussure’s and structuralist linguistics, the dual contradictions stem from the bipolarity of the logic of human mind and language. and then it is used in other sign systems   thus, in sign systems such as literary texts, contrasts are one of the most fundamental signs and patterns of analysis that provide the basis for understanding the subjective concepts.this essay seeks to elaborate the micro-textual contrasts of the text by examining and analyzing the concept and relationship between opposing strands, to understand the central opposition, the poet’s way of thinking and intellectual tendencies, as well as layers  also achieve semantic hidden layers of text. the contrasts which made with the large symbol &hawk& in mathnawi are often within a natural and logical relationship with almost shared themes; and in most cases they symbolize the divine and spiritual spirit, and in these meanings molana rumi puts the spiritual world in front of the physical world.but in the ghazals, the animals  in front  of  hawk are different  also breaking the norms and the abnormal relationship in interaction relations are both more frequent and prominent in terms of frequency and diversity, and consequently natural and abnormal interactive images are more and more diverse.the escape norm refers more to the elimination of opposites and the unification of opposing poles or the displacement of positive and negative poles in different ways. there are examples of conflict and breaking norm in both texts with similar and common themes and in some cases the conflicts have been processed only in one of the two texts studied.