تاملی در کلمات‌الشعرا

کلمات‌الشعرا، تذکرۀ شاعران فارسی‌زبان هند در عهد نورالدین جهانگیر تا اورنگ‌زیب بابری، تالیف محمد افضل متخلص به سرخوش، شاعر و نویسندۀ سده‌های 11-12ق، است. این کتاب اولین‌بار در سال 1942م در لاهور، سپس در سال 1951م در مدراس و آخرین‌بار در سال 1389 به تصحیح علی‌رضا قزوه در تهران منتشر شده است. قزوه در تصحیح کلمات‌الشعرا از دو چاپ قبلی و سه دستنویس آن بهره برده‌است. نگارندگان در این مقاله چاپ‌های پیشین این کتاب را با تصحیح قزوه مقابله کرده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که چاپ قزوه از برخی جهات نسبت به آن‌ها برتر است، اما کاستی‌ها و ایرادات نسبتاً چشمگیری هم در آن مشاهده می‌شود که شماری از آن‌ها از جنبه‌های ذیل بررسی شده‌اند: صورت‌های نادرست (کلمات یا عبارات مغلوط)، نسخه‌بدل‌ها (گزارش ناقص، برتری بر متن، همسانی با متن، ناهماهنگی با متن)، و اشکالات  کلّی و روش‌شناختی (تفاوت ضبط‌ها در مقدمۀ مصحح، جابه‌جایی و آمیختگی بخش‌ها، تکرار، نداشتن تعلیقات و ناقص بودن نمایه‌ها).

review of kalamāt al-sho ‘arā

kalamāt al-sho‘arā is a biography of the persian-speaking poets of india in the time of nur-ud-din jahangir to aurangzeb baburi, written by mohammad afzal nicknamed sarkhosh, a poet and writer of the 11th-12th centuries. this book was first published in 1942 in lahore, then in 1951 in madras, and last published in 2010 by alireza qazveh in tehran. in this article, the authors have compared the previous editions of this book with qazveh correction and have come to the conclusion that qazveh printing is superior to them in some respects, but there are also relatively significant shortcomings and drawbacks in it, some of which have been explored in the following sections: incorrect forms (wrong words or phrases), variant copies (incomplete reporting, superiority over text, similarity to text, inconsistency with the text), and general and methodological defections (differences in recordings in the preface of the corrector, movement and merging of sections, repetition, lack of comments and incompleteness of indexes).