بررسی حساب جُمل و ریاضی در دیوان انوری

پی ریزی علوم گوناگون در ادوار مختلف سبب شد تا ادبیات نیز تحت تاثیر آن قرار گیرد. در این راستا شعرا به کمک انواع علوم، مبانی خاصی را در تفهیم مضامین مورد نظر خویش به کار بردند. یکی از این مبانی، حساب جُمل و علم ریاضی بود که با پیشرفت علم ریاضی، به شیوه ای نو در بیان مقاصد مبدل شد. انوری از شاعرانی است که حساب جُمل و ریاضی را با ادبیات در هم آمیخت و مفاهیم خویش را در قالب مباحث مذکور بیان نمود. احاطه وی بر حساب جُمل و ریاضی سبب شد تا برای تفهیم بسیاری از ابیات، از مباحث بیان شده کمک گرفت تا مقصود شاعر را به خوبی دریابیم. همچنین وی خواسته ها و حتی تمجیدهای خود از ملوک عصرش را با حساب جُمل و ریاضی درهم‌آمیخته است که این امر باعث دشواری فهم بسیاری از ابیات وی شده است. در این پژوهش، ضمن شناسایی ابیاتی از دیوان انوری که موضوع علم ریاضی و حساب جُمل در آنها مطرح شده، به تحلیل مبانی علوم مذکور در اشعارش پرداخته، و با تفسیر هر یک از آنها، مفاهیم ابیات و مقصود شاعر را برای مخاطبان شرح نموده ایم.

Survey of Jomal account and Mathand Divan Anvari

The creation of various sciences in different times has led to the influence of literature. In this regard, the poets, using a variety of sciences, used certain basics to understand their subject matter. One of these foundations was the calculus of mathematics and mathematics that, with the advancement of mathematical science, turned into a new way of expressing intentions. Anvari is one of the poets who combine sentence and mathematical accounting with literature and express their concepts in the form of the discussed topics. His enumeration of mathematical and mathematical accounts led to the understanding of many issues in order to understand the poet’s purpose well. He has also combined his wishes and even his admiration for his age with his calculus and mathematical calculus, which has made it difficult to understand many of his abilities In this research, while identifying verses from Anwari Divan in which the subject of mathematical science and arithmetic are discussed, we have analyzed the basics of the mentioned sciences in his poems, and by interpreting each of them, we have explained the meanings of the verses and the poet’s intention to the audience.