تحلیل استعاره نیکی در مینوی خرد و گلستان سعدی، با رویکرد شناختی

مینوی خرد متنی به زبان فارسی میانه و شامل پرسش‌ها و پاسخ‌هایی است که «دانا» نامی از مینوی خرد می پرسد و وی، به آن‌ها پاسخ می‌دهد. گلستان سعدی، کتابی منثورمشتمل بر دیباچه و هشت باب به  قلم سعدی است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی انجام شده و هدف‌ از آن مقایسه استعاره مفهومی نیکی در این دو متن است. نیکی با 50 مورد رخداد در مینوی خرد و با 18 مورد رخداد در گلستان از پر بسامدترین فضایل اخلاقی است. پس از استخراج تمامی نام نگاشت‌های نیکی در دو متن، 18 نام نگاشت‌ مانند شیء، عمل و... برای مفهوم نیکی یافت شد. نام نگاشت های شیء، عمل، حالت و ویژگی با تفاوت بسامد، در هر دو متن مشترک بود. پربسامدترین نام نگاشت ها[نیکی شیء است] با 44% در مینوی خرد و [نیکی عمل است] با 39% در گلستان مشاهده شد. [نیکی شیء است] درغالب موارد در مینوی خرد، دلالت بر یک شیء دائما در حال حرکت دارد. شاید وجود نام نگاشت[نیکی موهبت است] در مینوی خرد، نشان از تفکر تقدیرگرای زروانی رایج در اواخر دوره ساسانی داشته باشد.همچنین شاید بسامد بالای نام نگاشت [نیکی عمل است] در گلستان ، نشان از عملگرایی نگارنده گلستان دارد.

Analysis of goodness metaphor in Menog-ī-Xerad and Golestan-e-Sa’di using cognitive approach

MēnōgīXerad is a text, written in middle Persian, that contains a series of questions asked by Dana and answered by MēnōgīXerad.  GolestaneSa’di is a prosed book that contains an introduction and eight chapters written by Sa’di. Using descriptiveanalytical method, the preset study aimed at comparing the frequency of goodness metaphors in these two texts. Goodness was the most frequent virtue in these two texts, with 38 occurrences in MēnōgīXerad and 17 occurrences in GolestaneSa’di. Analysis revealed 19 names of mapping, such as “Things”, “Act” and so on. “Thing”, “Act”, “State”, and “Instrument” were the common names of mapping in the two texts but with different frequencies. [Goodness is a Thing] with 44% occurrences in MēnōgīXerad and [Goodness is an Act] with 47% in GolestaneSa’di were the most frequent names of mapping. [Goodness is a Thing] in most cases in MēnōgīXerad refers to a constantly moving thing from a person to another or from a place to a person. Perhaps the existence of the name of mapping [goodness is a blessing] in MēnōgīXerad is due to Zurvanite fatalistic beliefs that were common in the late Sassanid era. Also, the frequent name of mapping [Goodness is an Act] in Golestan indicates the pragmatic views of its writer.