|
|
|
|
زنی که بهرام چوبین او را دید که بود؟
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
آیدنلو سجاد
|
|
منبع
|
كهن نامه ادب پارسي - 1399 - دوره : 11 - شماره : 2 - صفحه:19 -52
|
|
چکیده
|
در یک داستان عجیب و افسانه ای در بخشِ اصطلاحاً تاریخیِ شاهنامه (دورۀ پادشاهیِ هرمزدِ ساسانی) بهرام چوبین با زنی تاجدار در کاخی دیدار می کند و پس از این ملاقات هم خون می گرید، هم سر بر آسمان می فرازد و هم منش و گفتارش دگرگون می شود و ادّعای شاهی می کند. دربارۀ کیستیِ این بانوی رازناک از متنِ خودِ روایت شاهنامه تا نوشته های معاصران، هشت تفسیر و دیدگاه مختلف عرضه شده است: 1. زن جادوگر 2. بخت بهرام 3. پری 4. سروش 5. نفس فریبکار 6. دئنا 7. دیو یا ماده دیو 8. فرّ. افزون بر تصریح شاهنامه به «بخت» بودنِ این زن و معرّفی او به عنوان «پری» در دو متن کهن و معتبر (تاریخ نامۀ طبری و نهایه الارب)، اسلوب و ویژگی های داستان نیز با روایاتِ بن مایۀ «پری و پهلوان» مطابقتِ بیشتری دارد و احتمالاً این زن، بختِ بهرام چوبینه بوده که در اصل در پیکرِ پری بر او پدید آمده و پهلوان را هم دلباخته و شیدای زیبایی خود کرده و هم با نشان دادن اقبالش، به عصیان علیه شاه ساسانی و نشستن بر جای او برانگیخته است. در دگردیسی های روایات ملّی ایران، این پری با فرو نهادنِ بخشی از وجهِ اساطیری خود در گزارش شاهنامه به بانویی خوب روی امّا مبهم تبدیل شده است.
|
|
کلیدواژه
|
بهرام چوبین، زن تاجدار، بخت، پری، اناهیتا، شاهنامه
|
|
آدرس
|
دانشگاه پیام نور مرکز ارومیه, گروه زبان و ادبیات فارسی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
aydenloo@gmail.com
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Who Was That Lady Bahram Chobin saw?
|
|
|
|
|
Authors
|
Aidenloo Sajjad
|
|
Abstract
|
In a strange and mythological tale in the socalled historical section of the Shahnameh (the Sassanid empire period of Hurmuzd), Bahram Chobin meets a crowned woman in the palace. After that, he weeps blood, overlooks and changes his manners and speeches. He claims to be a king. A number of eight different interpretations and views have been presented about the identity of this mysterious woman, extracted from the Shahnameh or contemporary writings. These are: (1) a witch, (2) fortune of Bahram, (3) a fairy, (4) an angel, (5) a deceptive soul, (6) Daena, (7) a Demon or female demon, and (8) glory. In addition to the Shahnameh referring to this woman as the &fortune& and two ancient and reliable texts introducing her as a &fairy& (Tarikhi Tabari or The History of alTabari and Tabari and Nihayat alArab), the traditions and characteristics of the story show remarkable similarities to the narrative theme of &Fairy and Hero&. This lady is more likely to be the fortune of Bahram, originally appeared in the form of a fairy and made him fond of her beauty, and provoked Bahram be a rebel against the Sasanian king as he faced his fortune. Through metamorphoses of Iranian national narratives and dropping some part of her mythological points, this fairy has changed to a goodnatured, but obscure lady in the Shahnameh
|
|
Keywords
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|