معانی نحو، اساس بلاغت در سیرالملوک نظام‌المک (تبیین غلبه معانی نحو بر بیان و بدیع در شکل‌گیری نظام بلاغی سیرالملوک)

بررسی آثار بلاغی ادب فارسی و پژوهش های پیرامون آن نشان می دهد که پژوهشگران، به نظام زیبایی شناختی مستقل و معینی در حوزه پژوهشی نثر فارسی قایل نیستند. حال آن که بررسی های موردی متون نثر نشان می دهد که نه تنها این آثار، نظام زیبایی شناختی مستقل و موثری دارد، این نظام زیبایی شناختی همسویی کارآمدی با رسالت متون نثر-که انتقال معنا از مولف به خواننده است- دارد. معانی نحو، به عنوان یک شیوه بلاغی مستقل، تبیین کننده بسیاری از شگردهای بلاغی مورد استفاده مولفان آثار منثور ادبی است. نظامی که به دلیل اولویت نداشتن در نظام بلاغی نظم فارسی، به اندازه دو حوزه دیگر بلاغت یعنی بیان و بدیع در معرض توجه نبوده و نیست. نگارنده در پژوهش حاضر سعی کرده است تا با بررسی دقیق فصل های سی و نهم و چهلم سیرالملوک نظام الملک از منظر علم معانی، نظام زیبایی شناختی یکی از مهمترین متون منثور ادبیات فارسی را برجسته کند و نشان دهد که این نظام، هم کاملا موثر و کارآمد و هم کاملا منطبق با رسالت مولف از تولید این متن است. از سوی دیگر با تحلیل این متن از منظر بیان و بدیع نشان داده است که هنرسازه های این دو حوزه بلاغی سهم ناچیزی در زیبایی این متن دارد.

The Rhetoric of Syntactic, The Basis of Rhetoric in Siyar al-Muluk by Nizam al-Mulk (The Explanation of Dominance of The Rhetoric of Syntactic over Figurative Language and Oratory in Forming of Rhetorical system of Siyar al-Muluk)

The investigation on rhetorical works in Persian literature and researches on this field shows that researchers do not believe in an independent and certain aesthetic system in the research filed of Persian prose. While the case studies on prose texts demonstrates that not only this works have an independent and effective aesthetic system, but also this aesthetic system is parallel with the aim of prose texts that is transferring meaning from the author to the reader. The rhetoric of syntactic, as an independent rhetorical method, explains most of the rhetorical techniques used by the authors of prose literature works. this system has not been focused on because of not having priority over figurative language and oratory. This research is trying to concentrate on the aesthetic system of Siyar alMuluk by Nizam alMulk as one of the most important prose texts in Persian literature through the analysis of chapters thirty nine and forty of the book. It also tries to show that this system is totally effective and also matches with the author’s goal of writing this work. on the other hand, by analyzing the text from the field of figurative language and oratory, it will be shown that techniques of these fields do not play an important role in the aesthetic system of the work.