مقایسه کارکردهای بلاغی ندا در اسرارالتوحید و مقامات ژنده‌پیل «بر مبنای فرانقش اندیشگانی»

جملات ندایی یکی از انواع ساختارهای دستوری هستند که کارکردهای بلاغی گوناگونی دارند. با توجه به گفتمان مسلّط بر بافت متنی «اسرارالتّوحید» و «مقامات ژنده‌پیل» که گفتمانی تعلیمی-صوفیانه دارند، می توان به مقاصد بلاغی ندا در این متون دست یافت. نویسندگان در این آثار برای القای اندیشه خود به مخاطبان از امکانات مختلف بلاغی بهره گرفته‌اند. این پژوهش با تکیه بر دستور نقشگرا و نظریه نظم کلام به مطالعه ارتباط معنای ثانوی جملات پس از حروف ندا و شیوه به کارگیری فرآیندهای زبانی در اسرارالتوحید و مقایسه آن با مقامات ژنده پیل پرداخته تا از این طریق مشخص شود که هر یک از این نویسندگان از چه سازوکاری برای تعلیم مخاطب خود در قالب جملات ندایی بهره گرفته‌اند. مبنای تحلیل این پژوهش فرانقش اندیشگانی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که گاهی رابطه معناداری میان معنای ثانوی کلام در جملات پس از حروف ندا و شیوه به‌کارگیری فرآیندهای زبانی در هر دو کتاب یادشده وجود دارد و گاه نیز جریان متفاوتی شکل گرفته که بیش از هر چیز تحت تاثیر موضوع کلام، سطح آگاهی مخاطب و رابطه میان گوینده و مخاطب قرار دارد. فرآیندهای مادی در هر دو اثر، ابزار اصلی انتقال اندیشه تعلیمی در قالب جملات ندا به شمار می‌روند.

Investigatiing the Linguistic and Rhetorical Functions of Exclamatory Structures in Asrar-al-Towhid and Comparing Them with Maghamat-e-Gende Pil

Interjectional sentences are one a kind of grammatical structures in speech that can have different linguistic and rhetorical functions. It is possible to achieve the rhetorical goals of the interjection in these texts according to the dominant discourse on the textual context of AsraroTohid and Zhandeh Pil, which have a Sufididactic discourse. The authors of these works have used various linguistic features to inspire their intended meanings to the audience, among which &interjection& is one of the most widely used methods. The present research seeks to study the sentences’ secondary meaning relationship after interjections and the method of using linguistic processes in Sufididactic discourse of AsraroTohid and comparing it with comparing it with Zhandeh Pil based on Abdul Qahir Jarjani’s construction theory and Halliday’s systematic functional grammar, so it becomes clear through this way that each of the authors of these two mystical texts have used what mechanism to teach their audience in the form of interjectional sentences. This research has studied Sufididactic discourse on two mentioned works through a descriptiveanalytic method and based on the systematic functional approach; in this approach, experience patterns are represented in the form of processes and through the ideational metafunction in language. The findings of the research show that there is sometimes a significant relationship between the discourse secondary meaning in the sentences after interjections and the method of using linguistic processes in both mentioned books, and sometimes, also there is formed a &fluid flow&, which more than anything else affected by the subject, the level of the audience awareness and the relationship between the speaker and the audience.