تاثیر فن خطابه در شکل‌گیری قصیده با نظر به قصاید سبک خراسانی

قصیده، نخستین قالب مشخص شعر فارسی است. ازاین‌رو، شناخت خاستگاه‌های زبانی، ادبی و فکری این قالب شعری، برای شناخت ریشه‌های شعر فارسی، اهمیت دارد. بدین منظور ابتدا باید دید چه پیشینه‌ها و زمینه‌هایی در شکل‌گیری قالب قصیده‌ اثرگذار بوده‌اند. یکی از مهم‌ترین پیشینه‌های اثرگذار در این باره، فن خطابه است. کاربرد خطابه در ایران پیش از اسلام و میان اعراب دوره جاهلی و دوره اسلامی و یونان باستان و تقدم زمانی این ژانر نسبت به شعر عربی و فارسی جای تردید ندارد. از سوی دیگر، شباهت چندجانبة قصیده با خطابه، این تاثیر را، بویژه از طریق قصیدة عربی، بر قصیدة فارسی نشان می‌دهد. این واقعیت سبب شد تا در مقالة حاضر با روش توصیفی و تطبیقی، فن خطابه را به عنوان یکی از خاستگاه‌های ادبی قالب قصیده بررسی کنیم. برای این منظور، خطابه و قصیده، از چشم‌انداز ساختار، مخاطب، ابزارها، کارکردها و آرایه‌ها مورد مطالعه قرار گرفتند و شباهت‌های بارزی میان آنها به دست آمد.

The Effect of the Rhetoric on the Formation of the Ode by the view of the Khorasani Style Odes

. Ode is the first form of Persian poetry. Therefore, recognizing the linguistic, literary and intellectual origins of this poetic form is important for understanding the origins of Persian poetry. To do this, you first need to see what antecedents and backgrounds have influenced the formation of the ode. One of the most influential backgrounds in this regard is the art of rhetoric. the use of rhetoric in preIslamic Iran and among the Arabs of the ignorance period and the Islamic period and ancient Greece, and its time priority compare to Arabic and Persian poetry has no doubt. On the other hand, the multilateral similarity of the poem form with rhetoric shows this effect on the Persian ode especially through the Arabic ode. This fact led to the descriptive and comparative method to be used in this article to study the art of rhetoric as one of the literary origins of the ode form. For this purpose, rhetoric and ode were studied from the perspective of structure, audience, tools, functions and decorations, and there were similarities between them.