شاعران چگونه در فضای شعر می‌اندیشند؟

شعر به اشاره در باب چیزی می‌پردازد که نمی‌توان آن را بیان کرد و اصولاً قابل بیان به نثر و زبان نثر و یا نثر منظوم نیست. در حقیقت، شعر قابل معنی‌کردن نیست، بلکه قابل تعبیر است.برخی شاعران برای اندیشه و مسیله‌ یا مناسبتی که در ذهن دارند اقدام به سرودن شعر می‌کنند. این‌گونه شاعران را «شاعران مناسبت‌ها» لقب می‌دهیم. به گمان ما در این صورت آن‌چه ساخته می‌شود در حوزه ‌‌تمثیل قرار می‌گیرد و ارتباطی به شعر ندارد، زیرا شعر در مقوله رمز قرار می‌گیرد. از این‌جاست که هرمنوتیک (تاویل متن)، که درباره آثار دینی به‌کار گرفته می‌شود، در باب شعر هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین هر خوانش (قرایت) از هر شعری خود رمزی تازه است که به سامان شعر افزوده می‌شود. حوادث بیرونی در برخورد با تجربیات شاعر در ذهن او انعکاس می‌یابد و شاعر را برابر با ساختار تجربیات او و جهت‌گیری وی نسبت به آن‌ها تحت تاثیر قرار می‌دهد. این تاثیر‌پذیری به صورت ناخودآگاه انجام می‌شود و در بیان دوباره آن از سوی شاعر، به زبان، ترجمه می‌شود. بیان تاثر شاعر از سایقه‌های بیرونی عمدی نیست و ناخودآگاه بر مبنای جهان‌بینی او صورت می‌گیرد. هرگاه شعر در ذهن او و در ناخودآگاه او برساخته و کامل شد، به دنیای کلمات زاده می‌شود.در این پژوهش نحوه اندیشیدن شاعر، و نه ناظم، در فضای شعر ردیابی می‌شود و نیز این نکته مطرح می‌شود که نظم محصولی فردی و شعر محصولی اجتماعی است؛ بدین‌معنا که در شعر فردیتِ هنرمند در هویتِ جمعی حل می‌شود، به بیان دیگر نظم تک‌اندیشی و شعر جمع‌اندیشی است.