بازتاب استعمارستیزی در اشعار ملک‌الشعرای بهار و احمد صافی ‌نجفی

اوایل قرن بیستم برای اعراب دوران حساسی بود. آن‌ها هنوز از استبداد عثمانی خلاصی نیافته بودند که به استعمار خارجی گرفتار آمدند و به نحوی تحت‌الحمایه استعمارگران شدند. در این میان عراق، همچون برخی کشورها، مورد توجه دولت استعماری بریتانیا قرار گرفت. از آن پس جنبش‌ها، شورش‌ها، و اعتراض‌هایی در این کشور عربی شکل گرفت، اما برای ملت ایران وضع به گونه‌ای دیگر بود. هر چند که ایران مستعمره نبود، اما استعمارگران در آن به سبب موقعیت ویژه استراتژیکی و ذخایر زیر‌زمینی و همسایگی با شوروی سابق نفوذ فوق‌العاده زیادی داشتند.حضور استعمارگران در این سرزمین‌ها موجب موضع‌گیری ملت مسلمان در مقابل رفتار ظالمانه آنان شد. قشرهای مختلف مردم از سیاست‌مدار گرفته تا روشن‌فکر در برابر آن‌ها واکنش نشان دادند. در این میان نقش شاعران آزاد‌اندیش، به‌ویژه بهار و صافی نجفی، چشم‌گیر بود. آن‌ها با اسلحه قلم و شعر وارد عرصه مبارزه شدند و باب جدیدی در استعمار‌ستیزی گشودند. این مقاله درصدد است چگونگی بازتاب استعمار‌ستیزی در اشعار این دو شاعر را به شیوه تحلیل محتوا تبیین کند.