دیالوگ به مثابه زبان نمایش (بررسی کارکردهای هنری و خلاقانه دیالوگ در نمایش نامه های بهرام بیضایی)

بهرام بیضایی از جمله نمایش‌نامه‌نویسانی است که از طریق عنصر گفت‌وگو دنیای معاصر را به زیباترین صورت ممکن تصویر کرده است؛ مُدرنیزه بودن، پیشرفت، تکنولوژی، صنعت و در نهایت دنیای مُضحک و مسخره‌ای که برای آدم‌های جامعه ساخته‌اند. بیضایی با هنرمندی تمام کلمات و اصطلاحات گفت‌وگو را به‌گونه‌ای در کنار یکدیگر قرار داده است که به‌راحتی می‌توان تنش و آسیب‌پذیری شخصیت‌ها را در موقعیت‌های خاص، ارزیابی کرد. تکنیک متفاوتی که بیضایی را از دیگر نمایش‌نامه‌نویسان متمایز می‌سازد، این است که او از شخصیت‌های نمایش به‌عنوان راویان اثر استفاده می‌کند و این کار را با گفت‌وگوی میان شخصیت‌ها، حدیث نفس و تک‌گوییِ نمایشی شخصیت‌های داستان پیش می‌برد. در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیل محتوا، کارکردهای هنری عنصر دیالوگ در نمایش‌نامه-های بیضایی بررسی و تحلیل شده است. این نویسنده از طریق افشای کاراکترها، تیپ‌سازی سمبولیک و خلق موقعیت‌های جدید در نمایش‌نامه‌های خود، کارکردهای دیگرگونه به عنصر گفت‌وگو بخشیده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که خلاقیّتی که بیضایی در روایت برخی نمایش‌نامه‌هایش به‌کار برده است، در طراحی پیرنگ و طرح داستانی است که نقطۀ اوج نمایش را در ابتدای داستان قرار می‌دهد و این مهم را از طریق گفت‌وگو و کلام شخصیت-های داستان، انجام می‌دهد. به‌عبارت دیگر، بیضایی برای گریز از تکرار در روایت به عنصر گفت‌وگو متوسّل گردیده است تا بسیاری از ویژگی‌های اعتقادی و درون‌مایه‌های نمایش‌نامه را در فضایی متفاوت‌تر به تصویر بکشد.

dialogue as a performance language of play analysis of the artistic and creative functions of dialogue in the plays written by bahram beyzaee)

bahram beyzaei is one of the playwrights who has depicted the contemporary world in the most beautiful way possible through the element of conversation and dialogue. modernity, progress, technology, industry and finally the ridiculous world they have created for people in the society. beyzaei has artistically put all the words and terms of conversation together in such a way that the tension and vulnerability of the characters in certain situations can be easily evaluated. a different technique that distinguishes beyzaei from other playwrights is that he uses the characters of the play as the narrators of the work, and he does this with dialogue between the characters, autobiography, and dramatic monologues of the characters in the story. in this research, with the descriptive method and content analysis, the artistic functions of the dialogue element in elliptical plays have been examined and analyzed. this author has given different functions to the dialogue element through character disclosure, symbolic typification and creation of new situations in his plays. the results of the research show that the creativity and innovation that beyzaei has used in the narration of some of his plays is in the design of the plot and plot, which places the climax of the play at the beginning of the story. and it does this through dialogue and the words of the characters in the story. in other words, in order to avoid repetition in the narrative, beyzaei resorted to the element of dialogue to depict many of the religious features and themes of the play in a different atmosphere.