پدیدارشناسی مکان و تخیل در داستان‌های زندان رضا براهنی بر اساس دو رویکرد «شولتز» و «باشلار»

پدیدارشناسی مکان شاخه‌ای از پدیدارشناسی است که دربارۀ مکان به‌عنوان یک پدیدار توجه می‌کند. مکان‌ها در پدیدارشناسی، شخصیت و روح دارند که توسط عناصر معماری و اشیائی که در مکان قرار می‌گیرند، خود را به انسان‌ها نشان می‌دهند. شناخت شخصیت و روح مکان سبب ایجاد حس مکان می‌شود. بر اساس ویژگی‌های فردی، حس مکان در انسان‌ها متفاوت است. پدیدارشناسی تخیل به مکان‌ها از نظر رابطۀ آن‌ها با تخیل توجه می‌کند. در تحلیل پدیدارشناسی مکان و تخیل داستان زندان، به مکان زندان توجه می‌شود تا با توجه به حس مکان، نحوۀ تعامل شخصیت داستان با زندان مشخص شود. در این پژوهش تلاش شده است تا مکان زندان در آثار داستانی رضا براهنی بررسی شود. رضا براهنی در داستان‌های «آواز کشتگان»، «رازهای سرزمین من»، «بعد از عروسی چه گذشت؟» و «چاه به چاه» به مکان زندان پرداخته است. در این داستان‌ها مکان زندان، سلول‌های انفرادی است. عناصری مانند «چشم‌بند» و «صدا» در این داستان‌ها حضور پررنگ دارند. زندان در داستان‌های براهنی به کمک ایجاد هویت و دیگری‌سازی آمده است. شخصیت‌های داستان‌ها برای فرار از درد ناشی از شکنجه‌گاه به مدد ادبیات و گاه از طریق خاطره، تخیل را فرامی‌خوانند و لحظات مشقت‌بار شکنجه را قابل تحمل می‌کنند. این تحلیل با استفاده از روش کتابخانه ای و با شیوهتحلیلی توصیفی در پی اثبات نظرات خود است.

phenomenology of place and imagination in the prison stories of reza baraheni based on schultz and bachelard approaches

phenomenology of place is one of the sub branches of phenomenology dealing withplace as a phenomenon. in phenomenology, places do have personality and spiritdepicting themselves to human beings through architectural elements and those objectsbeing located at certain locations. recognizing personality and genius loci bringsabout sense of place. sense of place differs from one person to another according tocertain individual characteristics. phenomenology of imagination regards places as inconnection they have with imagination. analyzing phenomenology of place andimagination in baraheni’s prison stories, this article focuses on the location of a prisonin order to identify the way a character interacts with the prison in regard to genius lociand sense of place based on schultz’ theory of phenomenology, as well as the wayimagination creates subjective spaces inside the prison, considering bachelard’theory.in stories such as razha-ye sarzamin_e man, ba’ d az arusi che gozasht,avaze koshtegan, and chah be chah, reza baraheni deals with the location of prison.solitary confinement is the location of prison in these stories. elements such asblindfolds and voices help the reader identify genius loci in the above-mentionedstories. to get rid of pain they feel at the torture chambers, baraheni’s characters call imagination by the help of literature, or occasionally by means of memories, eventuallymake agonizing moments of torture somehow bearable.