تاملی در زیبایی‌ شناسی صحنه در ادبیات کودک، براساس نظریه ماریا نیکولایوا، مطالعه موردی (داستان «هستی» نوشته فرهاد حسن زاده)

زیبایی‌شناسی صحنه از نظریات تقریبا جدید در ادبیات کودک و نوجوان و از نظریاتی محسوب می‌شود که ارتباط مستقیم با نقد ادبی گذشته خود از جمله نظریه کرونوتوپ باختین دارد. در این نظریه عناصر زیبایی شناسی صحنه نقل می‌شود که تاثیر مستقیمی در تولید معنا دارند. از این رو می‌توان این نظریات را در ادامه و تکمیل نظریات پربار از جمله نظریات ژرار ژنت، پل ریکور، گریماس و دیگران دانست. در این پژوهش با توجه و تمرکز بر نظریه زیبایی‌شناسی صحنه ماریا نیکولایوا و بیان مشخصات کلی این نظریه و خصوصیات ساختاری آن، نیز اشاره به الگوهای مکانی(=خانه) که در این نظریات به کار رفته-است ضمن بیان شاهد نمونه‌هایی از این کتاب برخی از عناصر زیبایی شناسی صحنه در آن، به بررسی صحنه در مفهوم مکان در داستان هستی نوشته فرهاد حسن‌زاده پرداخته شده‌است. نتیجه حاصل از این بررسی این است که عنصر زیبایی‌شناسی صحنه ارتباط مستقیم در تولید معنا دارد و در درک و دریافت مخاطب از جمله کودک و نوجوان بسیار موثر و در تقویت فهم او ضروری است. داستان هستی اثر حسن‌زاده نیز دارای عناصری از زیبایی شناسی صحنه است که به تولید معنا کمک می‌کند؛ الگوی خانه هم که در این داستان به کار رفته‌است منطبق بر الگوی اودیسه‌ای و اودیپی است.

a reflection on the aesthetics of the scene in children’s literature, based on the theory of maria nikolayeva) case study (the story of existence by farhad hassanzadeh)

aesthetic aesthetics is one of the almost new theories in children and adolescent literature and one that is directly related to its past literary criticism, including bakhtin’s chronotope theory. in this theory, the aesthetic elements of the scene are quoted that have a direct impact on the production of meaning. therefore, these theories can be considered as a continuation and completion of fruitful theories, including the theories of gerard genet, paul ricoeur, grimas and others. in this study, with regard to the theory of maria nikolayeva’s stage aesthetics and expressing the general characteristics of this theory and its structural features, also referring to the spatial patterns (= house) used in these theories, while giving examples of evidence. from this book, some elements of the aesthetics of the scene in it, the scene in the concept of place in the story of existence by farhad hassanzadeh has been studied. the result of this study is that the aesthetic element of the scene is directly related to the production of meaning and is very effective in understanding and receiving the audience, including children and adolescents, and is essential in strengthening their understanding. hassanzadeh’s story of existence also has elements of stage aesthetics that help to produce meaning; the house pattern used in this story is consistent with the odyssey and oedipus pattern.