کارکردشناسی ایدئولوژی در رمان ده نفر قزلباش

با مطالعه در آثار ادبی می‌توان گفتمان فرهنگی و ایدئولوژیکی جامعه را شناسایی و فرهنگ حاکم بر نسل‌های گوناگون و ژانرهای مختلف ادبی را واکاوی کرد. در پژوهش حاضر نگارندگان به شیوه‌های بیان ایدئولوژی در رمان تاریخی ده نفر قزلباش بر اساس دیدگاه ژان بشلر پرداخته‌اند. بر اساس این دیدگاه ایدئولوژی کارکردهای پنج‌گانه‌ای همچون «صف آرایی و جهت‌گیری، توجیه، پرده‎پوشی، موضع‌گیری، دریافت و ادراک» دارد؛ از این رو، ما نیز براساس این ملاک‎ها، به مطالعه در نحوۀ حضور ایدئولوژی در این رمان می‎پردازیم و برخی از مصادیق این کارکردها را، به ترتیب اهمیّت و بسامد حضور، واکاوی و تبیین می‎کنیم. از آنجا که حسین مسرور در ده نفر قزلباش تسلط ایدئولوژی‌های حاکم را با شرح رویدادهای تاریخی عصر صفوی پیوند زده و تصویر کرده است، مطالعه و کشف ایدئولوژی پنهان در متن می‌تواند تصویری از گفتمان فرهنگی و ایدئولوژیکی جامعه عصر نویسنده را آشکار سازد. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که رمان تاریخی ده نفر قزلباش با رویکرد ایدئولوژیکی ملی- مذهبی نگارش یافته است و مذهب و حکومت دو بن‌مایۀ ایدئولوژیکی مهم این اثر محسوب می‌شود.

functionalism of ideology in the novel ten ghezelbash

by studying literary works, the person can identify the cultural and ideological discourses in the community and analyze the culture dominated over various generations and multifarious literary genres. in the current study, the authors have focused on how the ideology expressed in the historical novel titled ten ghezelbash according to the jean baechler’s view point. according to this view point, ideology encompasses fivefold function as &alignment and orientation, justification, denial, positioning, perception and understanding therefore, according to these criteria, we also study how the ideology presented in this novel and we explain some concepts of these functions, in terms of importance, frequency of presence and analysis respectively. since hossein masroor in ten ghezelbash has united and depicted the dominant ideologies with explanation of the historical events in the safavid era, studying study and discovering the hidden ideology in the text can reveal a picture of the cultural and ideological discourse of community in the domain of author’s era. the obtained results of the reacher in the study demonstrate that the historical novel of ten ghezelbash has been written by using an ideological approach in the national-religious domain and religion and government are considered as two important ideological contents in this work.