نقد داستان «یوسف‌آباد؛ خیابان سی‌وسوم» اثر سینا دادخواه بر مبنای مولفه‌های رمان شهری

رمان شهری یکی از انواع ادبیات داستانی است که نویسنده طی آن تلاش می‌کند تا از ظرفیت محیط‌های شهری برای شکل‌دهی به روایت سود جوید. در این نوع از رمان شهر به‌مثابه کلیتی است که سایر عناصر همچون شخصیت‌ها، کنش‌ها، طرح و کشکمش‌ها را در برمی‌گیرد و مکان شهری از حالت خنثای محل روی‌دادن حوادث به درمی‌آید و به عنصری معناساز مبدّل می‌شود. نظریه‌های مختلفی به بررسی نسبت شهر و روایت پرداخته‌اند که عمده‌ترین آنها دیدگاهی است که فضای شهریِ بازتاب‌یافته در داستان‌ها را به‌مثابه جلوة فیزیکی فرایند مدرنیزاسیون می‌داند و از این رهگذر به نقد مدرنیته و مظاهر آن می‌پردازد. وجود تلقی‌های مختلف از این نوع ادبی باعث گردید تا در این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی، متن داستان «یوسف‌آباد؛ خیابان سی‌وسوم» اثر سینا دادخواه به‌عنوان یکی از نمونه‌های متمایز روایت‌های شهری مورد بررسی قرار گیرد تا پس از استخراج و دسته‌بندی شگردهای به‌کاررفته در این اثر، به مولفه‌های تمایزبخش این نوع رمان از سایر رمان‌ها دست یابیم. در این مسیر از دیدگاه‌های کوین لینچ نظریه‌پرداز حوزة برنامه‌ریزی شهری در تقسیم‌بندی عناصر شهری نیز استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد استفاده از خاطرة مکانی شخصیت‌ها، اشاره به جزئیات مکان‌های شهری در فرایند روایت‌گری، ایجاد هم‌نوایی میان احساسات شخصیت‌ها با مکان‌ها، بازی معناسازانه با نام مکان‌های شهری و کاستن از بُعد عینی و افزودن بر بُعد انتزاعی مکان‌ها ازطریق بارش ابر احساسی شخصیت‌ها بر آنها، ازعمده‌ترین شگردهای خلق روایت شهری در اثر یادشده محسوب می‌شود. شگردهایی که می‌توانند به‌عنوان الگویی برای سایر نویسندگان در مسیر خلق رمان‌های شهری به شمار آیند.

critique of the story of yousefabad; sioux street by sina dadkhah based on the components of an urban novel

the urban novel is one of the types of fictional literature in which the author tries to use the capacity of urban environments to shape the narrative. in this type of novel, the city is a whole that accommodates other elements such as characters, actions, plans and conflicts, and the urban place loses its neutral state and becomes a meaningful element. various theories have examined the relationship between the city and the narrative, the most important of which is the view that urban space is the physical manifestation of the modernization process. different interpretations of &urban novel& caused that in this research, with a descriptive-analytical method, the text of the story &yousefabad; thirty-third street »sina dadkhah’s work should be examined in order to extract and categorize the techniques used in this work, to obtain the distinguishing components of this type of novel from other novels. in this way, the views of kevin lynch, theorist in the field of urban planning, have been used in the division of urban elements. the results show that the use of characters ’spatial memory, referring to the details of urban places in the narrative process, creating harmony between the characters’ feelings and places, making sense of place names and reducing the objective aspect and adding to the imaginary aspect of places are the most important techniques of creating urban novels. tricks that can serve as a model for other writers in creating urban novels.