فراخوانی شخصیت‌های حماسی در رمان به‌مثابه کنش اجتماعی (مطالعۀ موردی: رمان قصۀ تهمینه)

امروزه، فراخوانی شخصیت‌های حماسی به رمان، یکی از دست‌مایه‌های اصلی نویسندگان برای بیان دغدغه‌های فردی و اجتماعی خود است؛ دغدغه‌هایی که ارتباطی مستقیم با بافت فرامتن تولید اثر دارند. با توجه به این نکته، هدف از پژوهش حاضر، بررسی چگونگی و چرایی فراخوانی شخصیت‌های حماسی به این رمان، پیوند این عناصر با بافت فرامتن و همچنین بررسی موضع نویسنده است. بنابراین، در این پژوهش ابتدا به واکاوی بافت سیاسیاجتماعی زمان نگارش رمان (اواسط دهۀ هفتاد و اوایل دهۀ هشتاد شمسی)پرداخته‌ایم. سپس با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و کدگذاری متن و مقوله‌بندی کدها، موضع موافق یا مخالف نویسنده را نسبت به بافت فرامتن خود روشن ساخته‌ایم. شایان ذکر است برای تحلیل و استخراج جداول و نمودارها از نسخۀ 2020 نرم‌افزار مکس‌کیودا استفاده کرده‌ایم. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد محمدعلی شخصیت‌های حماسی را به اثر خود فرامی‌خواند تا برخی گفتمان‌های تجددخواهانۀ دورۀ اصلاحات؛ ازجمله توجه به حقوق زنان، استقلال و انواع فعالیت اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی آنها را تقویت و درمقابل برخی گفتمان‌های سنت‌گرا ازجمله مردسالاری، مادرهمسری صرف و عدم استقلال زن را تضعیف کند.

Evoking Epic Characters In The Novel As Social Act (Case study: The novel of Tahmineh’s Story)

AbstractAbstractToday inviting epic characters into novel is one of the main means for writers to express personal and social concerns, the concerns which are directly related to the metatextual context of producing of the work. The purpose of this study is to investigate how and why epic characters are called to this novel, the connection of these elements with the context of the hypertext and also to examine the author’s position. Thus in this research, we first analyze the sociopolitical context of the time of writing the novel (midseventies and early eighties in solar calendar). Then, by using the method of qualitative content analysis, text coding and categorization of codes, we have clarified the author’s position for or against the contexture of his metatext. It is worth mentioning that we have used the 2020 version of Maxqda software to analyze and extract tables and graphs. Findings of this research show that Mohammad Ali evokes epic characters to his work so that some modernist discourses of the Reform period; including attention to women’s rights, their independence and different kinds of social, economic and cultural activities, and in return weaken traditionalist discourses, such as patriarchy, mere motherhood and the lack of independence of women.