بررسی و تحلیل بازتاب اندیشه‌های اگزیستانسیالیستی، در آثار ادبی و فرهنگی مصطفی رحیمی

اگزیستانسیالیسم یکی از مکتب‌های فکری تاثیرگذار بر اندیشه‌های حاکم بر ادبیات داستانی دهه‌های 40 و 50 ایران بوده‌است. شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه در آن دوران و احساس نیاز به ایجاد تغییر و به‌کارگیری اندیشه‌های نو و هم‌چنین ماهیت مکتب اگزیستانسیالیسم و ارتباط ویژه‌ی آن با ادبیات، موجبات گرایش روشنفکران و نویسندگان به این فلسفه را فراهم کرد و در پی آن آثاری با ماهیتی اگزیستانسیالیستی یا تاثیر‌پذیرفته از آن نوشته و عرضه شد. این جستار برای نشان دادن چگونگی تاثیر‌پذیری آثار دوره‌ی یادشده از اندیشه‌های اگزیستانسیالیستی، برخی از آثار مصطفی رحیمی(1305 – 1381 ش)، نویسنده و مترجم آثار سارتر در ایران، را مورد بررسی قرارداد.‌ تاکید رحیمی بر به‌کارگیری مکرر و هدف‌مند مولفه‌های اصلی فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم چون: تقدم وجود، آزادی، انتخاب، مسئولیت، وانهادگی، پوچی، دلهره و اصالت شخصی یا اخلاق اگزیستانسیالیستی و توجه به ادبیات متعهد، در آثار منتخب این پژوهش، تاثیرپذیری او از این مکتب را به خوبی نشان داد. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی است و حوزه‌ی مطالعه در آن رمان «اتهام»، نمایشنامه‌های «تیاله» و «آناهیتا» و مقاله‌ای از مجموعه مقالات «دیدگاه‌ها» از آثار مصطفی رحیمی ‌است.

Investigation and analysis of the reflection of existentialist ideas in the literary and cultural works of Mostafa Rahimi

Existentialism has been one of the influential schools of thought on the ideas that dominate the fictional literature of Iran in the 1340s and 1350s.The political and social conditions of the society at that time and the feeling of the need to change and apply new ideas as well as the nature of the school of existentialism and its special connection with literature, caused the tendency of intellectuals and writers to this philosophy.This article examined some of the works of Mostafa Rahimi (13051381), author and translator of Sartre’s works in Iran, to show how the works of the mentioned period were influenced by existentialist ideas.Rahimi emphasizes on the frequent and purposeful use of the main components of the philosophy of existentialism such as: primacy of existence, freedom, choice, responsibility, abandonment, emptiness, apprehension and personal originality or existentialist ethics and attention to committed literature in the selected works of this study.The method of this research is descriptiveanalytical and the field of study in that novel is Accusation, plays Tiala and Anahita and an article from the collection of articles Perspectives by Mostafa Rahimi.