از شهر مدرن تا حاشیه های پست مدرن در شعر امروز بررسی مقایسه‌ای رویکرد شاعران معاصر به مظاهر شهر و زندگی شهری از مدرنیته تا پست‌مدرنیته

با گسترش صنعت و تکنولوژی، ماهیت شهر و زندگی شهری همچون سایر جنبه‌های زندگی بشر دگرگون شد. شهر مدرن، از سویی نوید‌دهندۀ حیاتی‌ نوین با جاذبه‌های بی‌شمار، و از سوی دیگر پدیده‌ای بی‌ریشه و تشویش‌زا تلقی می‌شود. با گذر کمتر از یک سده و فراگیری اندیشۀ پست‌مدرن، شهرهایی فارغ از مرزبندی‌های مستحکم بنا شدند که در ادبیات معاصر، نقشی تعیین کننده در بیان کیفیت فلسفۀ زندگی ایفا می کنند. در ایران پس از مشروطه، زیستجهان شهر نمود برجسته ای در ادبیات داشته است؛ چه به صورت واکنشی و چه بازتابی از جهان امروز. جستار پیش رو در پی آن است که با بررسی مقایسه‌ای رویکرد شاعران معاصر ایران به مظاهر تمدن و زندگی شهری، جایگاه و نقش پدیدۀ شهر را در حرکت شعر معاصر از مدرنیسم به پست‌مدرنیسم آشکار سازد. نتایج بررسی‌ها از این قرار است که شاعران رمانتیک اولیه، تحوّل و گسست حاصل از تجدّد را برنتابیده و رویکردی تقابلی نوستالژیک اتخاذ کرده اند. این موضع در شعر شاعران پسین تعدیل می‌شود و زان‌پس مظاهر زندگی شهری، دستمایۀ معناپروری و انتقاد می‌شود. شاعران پست‌مدرن اما، با گذر چند دهه به حیات شهری خو کرده و آن را چون بخشی ناگزیر از زندگی‌ و گاه یگانه با خویش تلقی می‌کنند؛ بدین جهت شعر پست‌مدرن متاثر از نگرشی انتقادیالتزامی به زندگی شهری است.