تحلیل بینامتنی رمان آتش بدون دود و تاثیرادبیات کهن فارسی درآن

مطالعه آثار داستان‌نویسان برجسته معاصر نشان می‌دهد که این نویسندگان در آفرینش آثار خویش از ادبیات کهن فارسی تاثیرات فراوان پذیرفته‌اند.از آن جمله نادر ابراهیمی است که با ادبیات کهن فارسی به خوبی آشناست و بر بهره‌مندی از آن در غنی ساختن آفرینش‌های ادبی تاکید دارد و البته ردّپایِ این اندیشه وآشنایی او با ادب کهن در آثار وی بویژه آتش بدون دود آشکار است. آتش بدون دود، رمان‌ هفت جلدیِ نادر ابراهیمی، اثر برگزیده بیست سال ادبیات داستانی پس از انقلاب است. دراین پژوهش از منظر تحلیل بینامتنی به بررسی چگونگی تاثیرات ادبیات کهن فارسی در آتش بدون دود می‌پردازیم و این تاثیرات را از سه جنبه زبانی، شگردی و اندیشگانی مورد تحلیل قرار می‌دهیم. نتایج نشان می‌دهد در آتش بدون دود ارتباط بینامتنی و تاثیرات زبانی درگزینش واژگان کهن، ویژگی‌های دستوری و ویژگی‌های بلاغی(بویژه اقتباس)، تاثیرات شگردی مانند براعت‌استهلال، مداخله‌گری راوی، کاربرد شعر در میان نثر و صحنه پردازی های متاثر از متون کهن و تاثیرات اندیشگانی چون تقابل پدر و پسر(متاثر از شاهنامه فردوسی) و رویکرد عرفانی جلوه خاصی دارد. برخی از این جلوه های بینامتنی تعمدیآشکار، برخی تعمدی پنهان و برخی ضمنی هستند.