ترفند‌های بومی‌سازی در ترجمه فارسی فیلم‌های کارتونی: «رئیس مزرعه»، «شنل قرمزی»، و «پاندای کونگ‌فوکار»

اکثریت قریب به اتفاق مطالبی که تا کنون در گستره جهان و نیز در سطح کشور ما در زمینه ترجمه نوشته شده و می‌شود، درباره مسائل مرتبط با ترجمه کتبی است و با وجود گسترش روزافزون و پرشتاب ترجمه دیداری‌شنیداری ، از بررسی مسائل و مشکلات و چند و چون این گونه ترجمه، کمتر نامی به میان می‌آید. به‌عنوان مثال، می‌دانیم که در حال حاضر در کشور ما، ترجمه ده‌ها فیلم و سریال از/ به زبان‌های مختلف، دوبله آن‌ها، و نیز زیرنویسی برای برخی از این همه فرآورده‌های دیداری‌شنیداری، هم مخاطبان میلیونی دارد و هم تاثیرات زبانی‌فرهنگی بسیار، و هم انجامشان ده‌ها نفر و چندین نهاد دولتی و غیردولتی را به خود مشغول داشته است. ولی حقیقت این است که در زمینه آموزش و پژوهش مسائل این حوزه تخصصی، متاسفانه تناسبی بین عمل گسترده و نظریه‌پردازی اندک در آن باره دیده نمی‌شود. این نوشتار، تلاشی است خرد در راستای جبران این کاستی کلان. نویسنده کوشیده است تا با بررسی فیلم‌نامه و ترجمه فارسی سه فیلم کارتونی «پاندای کونگ فوکار»، «شنل قرمزی» و «رئیس مزرعه»، چگونگی به‌کارگیری «ترفندهای بومی‌سازی» مترجمان و نیز صداپیشگان (دوبلورها) ایرانی را در آن‌ها مد نظر قرار دهد و نوعی «دسته‌بندی هشت‌گانه»‌ برای «جایگزین‌سازی» تدوین و عرضه نماید. نتایج پژوهش نشان داد که مترجمان و صداپیشگان ایرانی با هدف عمده «سرگرم‌سازی مخاطب» می‌کوشند تا در ترجمه‌های خود عمدتاً از یکی یا ترکیبی از «ترفندهای هشت‌گانه» مورد اشاره این نوشتار استفاده کنند.