چند معنایی در قرآن کریم، مطالعه موردی ترجمه واژه فتنه

چکیدهتاکنون مطالعات متعددی در مورد ترجمه الفاظ قرآن صورت پذیرفته است. وجود واژگان چندمعنا درقرآن از جمله چالش‌های پیش روی مترجمان می‌باشد. واژه فتنه و هم ریشه هایش از جمله واژگان چندمعنایی است که کاربرد نسبتاً زیادی در قرآن دارد. بر اساس مطالعات انجام شده و تفاسیر متعدد واژه فتنه به نُه معنایآزمایش، عذاب، شرک، گمراهی، نفاق، بلا، عبرت، عذر و جنون و در قرآن به کار رفته است. مقاله حاضر بر آن است تا با بررسی چهار ترجمه انگلیسی از قرآن (آربری، پیکتال، یوسف علی و شاکر)نحوه برخورد مترجمانبا این واژه چندمعنا را با توجه به پرسش‌های زیر واکاوی کند:1-آیا مترجمان به تنوع و تعدد معنایی واژه فتنه در قرآن توجه کرده اند؟2-موفقیت مترجمان در انتقال معانی صحیح واژگان چندمعنا تابع چه عواملی است؟3-آیا بین فروانی کاربرد واژه فتنه و هم ریشه هایش در مفهومی خاص و میزان موفقیت مترجمان رابطه ای وجود دارد؟ برای انجام این تحقیق کلیه آیاتی را که کلمه فتنه یا یکی از مشتقات آن در آن ها بکار رفته بود از کتاب معجم المفهرس لالفاظ القرآن استخراج گردید که مجموعاً 60 مورد را تشکیل می‌داد. سپس ترجمه هر کدام از این آیات در چهار ترجمه انگلیسی قرآن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. میانگین موفقیت مترجمان در انتقال مفهوم واژه فتنه و هم ریشه هایش حدود 48% محاسبه شد که با توجه به لزوم دقت و حساسیت در ترجمه قرآن نمی توان عملکرد مترجمان در انتقال مفهوم این واژگان را قابل قبول دانست. کلیدواژه ها: چندمعنایی، ترجمه واژه فتنه و هم ریشه هایش، علم وجوه و نظایر، ابهام واژگانی.