تحلیل روایت شناختی ویژگی‌های سبک تاریخ نگاری بیهقی در چارچوب نظریه هوش داستانی

هدف این پژوهش بررسی ویژگی‌های سبک تاریخ نگاری بیهقی در چارچوب نظریه هوش داستانی است. هوش داستانی (رندال، 1999) عبارت است از مجموعه توانایی‌های درک و بازتولید ساختارهای روایی. به عقیده پژوهشگران، می‌توان با استفاده از قابلیت‌ تحلیلی این نظریه ویژگی‌های تاریخ نگاشتی تاریخ بیهقی را که تاکنون بررسی نشده است، مورد واکاوی قرار داد. بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که بیهقی با بهره‌گیری از توانایی‌های پیرنگ‌پردازی، شخصیت‌پردازی، روایت‌پردازی و ژانرپردازی، سال‌ها پیش از ارایه نظریات تاریخ تحلیلی توسط متفکران غربی، بسیاری از اصول مورد توجه آنان را به شکلی ماهرانه مد نظر داشته است. وی با تاثیر پذیری از فراروایت‌های فرهنگ ایرانی-اسلامی‌ ‌اثری منسجم و هماهنگ با دیگر مولفه‌های تمدن برآمده از این فرهنگ ایجاد کرده است. در پایان، ظرفیت‌های ساختاری مطالعات روایت‌شناختی در ایجاد پیوندهای تحلیلی میان ادبیات فارسی و اصول تاریخ نگاری علمی ‌و بومی‌سازی نظریه‌های روایت شناختی مورد بحث قرار می‌گیرد.