ترجمۀ فیلم‌های چندزبانه در دوبله

نمونه فیلم‌های متعددی وجود دارد که به دلایل متعددی کارگردان یا نویسنده تصمیم به استفاده از شخصیت‌هایی می‌گیرد که تک‌زبانه نباشند و به زبان دیگری غیر از زبان اصلی فیلم صحبت کنند یا با فیلمبرداری در کشوری دیگر مکالماتی به زبان آن کشور انجام می‌شود. در این صورت کار تیم ترجمه و دوبله سخت‌تر خواهد بود که باید با توجه به محدودیت‌ها و شرایط خاص تصمیم درستی اتخاذ کنند. تحقیق حاضر با بررسی 6 فیلم چند زبانه بر آن است که به بررسی نحوۀ ترجمۀ فیلم‌های چند زبانه در دوبله بپردازد. نمونه‌های زبان سوم موجود در 713 دقیقه از این 6 فیلم براساس مدل تحلیلی زابالبیاسکو و کوریوس (2014) گردآوری شد. در گام بعدی ترجمۀ این موارد از نسخۀ دوبله استخراج و براساس مدل کوریوس و زابالبیاسکو (2019) دسته‌بندی شد. داده‌ها حاکی از آن بود که در دوبلۀ این فیلم‌ها، در اکثر موارد زبان سوم با راه‌کارهایی چون پخش صدای شخصیتی که به زبان سوم در فیلم اصلی صحبت می‌کند یا ترجمۀ واجی که دوبلر آن را بیان می‌کند، حفظ شد. این تحقیق جهت آگاهی دانشجویان ترجمه برای آشنایی با راهکارهای پیش رو برای ترجمۀ فیلم‌های چند زبانه می‌توان راه گشا باشد. مقایسۀ نسخۀ اصلی و دوبله و تحقیقات در این زمینه باعث آگاهی صنعت دوبله و در نتیجه تولید محصولاتی با کیفیت بهتر البته از منظر زبان‌شناسی می‌شود. در ضمن تحقیقات بیشتری نیاز است تا به جمع‌بندی جامع‌تری از انواع روش‌های موجود برای دوبله یا زیرنویس فیلم‌های چند زبانه رسید.

Translation of Multilingual Films: The Case of Dubbing

There are numerous films that the director or scriptwriter decides to use bilingual characters in them. Moreover, a foreign language may be observed because of shooting a film in a foreign country. In this case, the translator and the dubbing team may face difficulties. The aim of the present study is to examine the translation strategies in multilingual films. To this end, 713 minutes from six films were scrutinized to gather all the third language instances based on Zabalbeascoa and Corrius’s (2014) model. Then, their counterpart translations were extracted from the dubbed versions and classified based on Corrius and Zabalbeascoa’s (2019) model. The results revealed that the third language was maintained in most cases. In this sense, the character’s voice was repeated or the voice actor read the phonological translation. The results could be useful for translator trainees to become familiar with the possible translation strategies in multilingual films. Moreover, further research on this issue can improve dubbing quality, at least at linguistic level. However, further investigations are demanded to have a comprehensive list of possible alternatives for dubbing or subtitling multilingual films.