بازتاب ادبیات عامه ایران در سفرنامه از خراسان تا بختیاری اثر هانری‌رنه دالمانی

ادبیات عامه بخش مهم و قابل‌توجهی از فرهنگ عامه (فولکلور) را دربرمی‌گیرد که به طور شفاهی از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته و جمع‌آوری و بررسی آن‌، بسیاری از نکات تاریک و مبهم زندگی ملل را آشکار می‌سازد. اینگونه تصاویر در واقع، گنجینه‌های ملی هستند که «حافظه‌ جمعی» مردم یک سرزمین را تشکیل می‌دهند. از این رو، سفرنامه‌های اروپایی که تصویر‌گر عناصر ادبیات عامه ایران هستند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و بررسی آن‌ها در حوزه‌ ادبیات تطبیقی قرار می‌گیرد؛ چراکه سفرنامه‌ها آیینه‌ بازتاب فرهنگ و جامعه‌ «دیگری» هستند که در آن‌ها می‌توان به تجلی فرهنگ و ادبیات عامه به صورت تصاویر بسته‌ای از استرئوتیپ‌ها و کلیشه‌‌های ملی و بینافرهنگی دست یافت. بدین منظور، از میان آثار سیاحان فرانسوی که در قرن بیستم میلادی به ایران عزیمت کردند، سفرنامه‌ هانری‌رنه دالمانی که بیش از دیگر سفرنامه‌های هم‌عصر خود، تحت تاثیر ادبیات عامه روایت شده، مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. در همین راستا، این مقاله در تلاش است تا در چارچوب رهیافت تصویرشناسی، ضمن واکاوی تصاویر بازنمایی‌شده از ادبیات عامه‌ ایران در سفرنامه‌ هانری‌رنه دالمانی تحت عنوان از خراسان تا بختیاری، به شیوه‌ توصیفی_تحلیلی، به این پرسش پاسخ دهد که ادبیات عامه‌ ایران چگونه در سفرنامه‌ دالمانی بازتاب یافته و ایدئولوژی سیاح چه نقشی در این بازنمایی داشته است؟ نتایج حاصل آمده از تحقیق نشان ‎می‌دهند که تصاویر بازنمایی‌شده شامل جلوه‌های عامیانه ادبیات فارسی، اشعار، القاب و گفتارهای عامیانه و حکایاتی است که اهمیت جایگاه زبان و ادب فارسی نزد ایرانیان و اروپائیان را نشان داده و از خلال حکایات، ابعادی از فرهنگ ایران تجلی یافته است.

Reflection of Persian Folk Literature in Henry Rene D’Allemagne’s From Khorasan to Bakhtiari

Folk literature is an important and considerable part of folklore which is transmitted orally from generation to generation, and their careful collection and analysis can shed some light on life in tribes and nations around the world. In fact, these images are national treasures that build the social imagination of people. Hence, European travel memoirs are a representative of Iranian folk literature and they have been an important topic of research in comparative literature. This is because travel memoirs reflect the culture and society of “the other” wherein one we can find manifestations of folk literature in the form of frozen images such as national and intercultural stereotypes and clichés. To this end, we examined Henry Rene D’Allemagne’s travel memoirs. His works include numerus elements of folk literature, compared to his French contemporaries. This paper follows a descriptiveanalytic method and tries to figure out how folk literature represents itself Henry Rene D’Allemagne’s travel memoir and how the traveler’s ideology plays a pivotal role in this representation. To analyze images of Iranian folk literature in Henry Rene D’Allemagne’s travel memoir From Khorasan to Bakhtiari in light of imagology. The results of this study showed that the images in the travel memoir reflect Persian folk literature, folk poetry, discourses, titles, and anecdotes. This suggests the importance of Persian language and literature among Iranians and Europeans and indicates how Iranian culture has traveled through folktales.