گرایش‌های نام‌گذاری زنان و مردان چهار نسل ایران از دیدگاه زبان‌شناسی اجتماعی

زبان به‌عنوان یک نظام نشانه‌ای با انتقال معنا به ایجاد، حفظ، تقویت یا تضعیف و قطع روابط بین انسان‌ها می‌پردازد. لاینز (1977) معتقد است معنایی که زبان منتقل می‌کند بر سه دسته است: معنای توصیفی، معنای بیانی و معنای اجتماعی. در این میان «نام‌گذاری» به‌عنوان یک پدیدة زبانی خود به نوعی منتقل‌کنندة این معانی است، گرچه ممکن است در هر نامی یکی از این معانی برجستگی بیشتری پیدا کند. در این مقاله سیر تحول نام‌گذاری در چهار نسل در یکی از سازمان‌های دولتی شهر تهران بررسی شده است. بر همین اساس، 3108 نام از متولدان سال‌های 1300 تا 1398 از طریق درخت خویشاوندی جمع‌آوری شد. این اسامی در چهار گروه هویتی شامل هویت‌های مذهبی، ملی، فراملی و خنثی گردآوری شده‌اند. داده‌های به‌دست‌آمده در هر یک از گروه‌های هویتی به‌صورت کلی و از سوی دیگر براساس جنسیت افراد با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و آزمون‌های استنباطی تحلیل شدند. نتایج نشان می‌دهد نام‌های برگرفته از هویت مذهبی بالاترین فراوانی و پس از آن نام‌های ملی، خنثی و فراملی به‌ترتیب بیشترین فراوانی را در این تقسیم‌بندی به خود اختصاص می‌دهند. بررسی سیر تحول نام‌ها نشان می‌دهد که در نسل چهارم (نسل پایانی مورد تحقیق) اسامی ملی روندی رو به رشد داشته، اما اسامی مذهبی سیری نزولی. گرایش به نام‌های فراملی که در نسل‌های اول بسیار اندک بوده است در نسل‌های بعدی سیر صعودی پیدا کرده است. در خصوص نام‌هایی با هویت‌های ملی و خنثی، نتایج نشان می‌دهد که نام‌های کهن در هر دو جنس زن و مرد روندی رو به رشد داشته است.

Trends in Naming Men and Women of Four Generations in Iran: A Sociolinguistic Study

AbstractIn this article, the evolution of naming in four generations in one of the governmental organizations in Tehran has been studied and analyzed. Accordingly, 3108 names of those born in the 1300s were collected through the kinship tree. These names were collected in three groups of identities, including religious, national and transnational identities. In addition, since some of the names could not be classified in any of the mentioned groups, the fourth group considered neutral to classify these people. The data obtained in each identity group were analyzed in general and examined based on the gender of individuals using descriptive statistics and inferential statistics. The results show that the names that derived from religious identity have the highest frequency and then come the national, neutral, and transnational names, respectively. The analysis of the evolution of names shows that in the fourth generation, national names were growing, but religious names were declining, and the tendency to use transnational names, which was very negligible in the first generations, increased in later generations. On the other hand, there are names with national and neutral identities that have subcategories of ancient names, celebrities, nature, and concepts, and the results show that old letters have increased in both men and women. However, the conceptual category has a downward trend in men but a growing trend in women.