طنز و جناس: بررسی مشکلات زبان‌آموزان ایرانی در فهم لطیفه‌های دارای عنصر جناس

جناس که به‌معنای هم‌جنس بودن است به یکسانی دو یا چند واژه در واج‌های سازنده با معانی متفاوت اطلاق می‌شود. علاوه بر ارزش موسیقایی و آهنگینی که جناس به سخن می‌دهد، لطیفه‌های آن می‌تواند یکی از ابزارهای افزایش علاقه‌مندی و یادگیری زبان‌آموزان و همچنین ایجاد فضایی شاد در حین آموزش زبان انگلیسی باشد. برای بهره‌مندی از چنین منافعی، فهم کامل جناس موجود در لطیفه‌ها برای زبان‌آموزان به نظر الزامی می‌رسد. پژوهش‌های کمی، درک زبان‌آموزان را از لطیفه‌های دارای عنصر جناس در کلاس‌های آموزش زبان انگلیسی ایران بررسی کرده‌اند. از همین رو، پژوهش حاضر با انتخاب یک کلاس شامل 21 دانشجوی سال سوم کارشناسی زبان انگلیسی (دوازده دانشجو از گرایش مترجمی و نُه دانشجوی گرایش ادبیات) و با استفاده از ابزار سنجش، میزان فهم زبان‌آموزان ایرانی را از این لطیفه‌ها بررسی کرد. نتایج نشان داد که زبان‌آموزان ایرانی دانش خوبی از واژه‌های جناس نداشتند و در شناسایی آن‌ها مشکل داشتند. نتایج این پژوهش و راهکارهای ارائه‌شده، لزوم توجه بیشتر به پرداختن به آموزش درک طنز در برنامه‌های درسی را یادآور می‌شود. این امر علاوه بر بالابردن سطح زبانی فراگیران می‌تواند فضای آموزشی را نیز فرح‌بخش‌تر نماید.