اعجاز قرآن از دیدگاه امیرمومنان علی (ع)

از قرن‌ها پیش دانشمندان علوم اسلامی درباره وجوه اعجاز قرآن تحقیق کرده و با استناد به شواهد قرآنی وجوه گوناگونی را ذکر کرده‌اند. بعضی از ایشان بر جنبه‌های بلاغی تاکید کرده و برخی وجوه معرفتی و معنوی را برگزیده‌اند. برای دست‌یابی به دیدگاه عمیق‌تری درباره وجوه اعجاز قرآن بهره‌جویی از نظرهای کسانی که زمان نزول وحی را درک کرده و یا نزدیک به آن بوده‌اند، بسیار شایسته است و در این میان کلام امام علی (ع)، که خود شاهد نزول وحی و تربیت‌یافته مکتب قرآن است، صحت و اعتبار بیش‌تری دارد. در این پژوهش وجوه اعجاز قرآن از دیدگاه امیرمومنان (ع) بررسی شده است. ترسیم سیمای قرآن در نهج‌البلاغه به‌وضوح بیان‌گر عظمت و چندبعدی‌بودن وحی است. امام علی (ع) در کلام شیوای خویش وجوه گوناگونی از اعجاز قرآن را بیان کرده ‌است. ایشان علاوه بر اعجاز بلاغی، اعجاز علمی، اخبار از غیب، و نبود تناقض در قرآن به معارف والای قرآن و تشریع احکام الهی و اعجاز هدایتی آن اشاره کرده ‌است. این بررسی نشان‌‌دهنده آن است که ایشان در کنار هریک از وجوه گوناگون اعجاز قرآن، با تعابیر گوناگون بر جنبه هدایتی این کتاب شریف تاکیدی خاص داشته ‌است. ایشان قرآن را هادی، راهنما، ناصح، نور، شفا، سراج، و ینابیع‌العلم معرفی کرده و صریحاً بیان کرده ‌است که این کتاب کریم بر هدایت همه انسان‌هایی که با آن قرین و همنشین می‌شوند می‌افزاید و یا از گمراهی آنان می‌کاهد. بنابراین، به نظر می‌رسد مهم‌ترین وجه اعجاز قرآن کریم هدایت مخاطبان و آیندگان در همه سطوح علمی و معرفتی و در همه قرون و اعصار است.