گونه‌های تاثیرپذیری شروح نهج‌البلاغه خویی و شوشتری از شرح قطب‏ الدین راوندی

یکی از روش‌های کارآمد در سنجش ارزش یک اثر علمی، بررسی میزان تاثیرپذیری آثار پسین از آن است. این تاثیرپذیری هم به جهت شخصیت مولف و هم به جهت محتوای تالیف قابل پیگیری است. منهاج‏البراعه فی شرح نهج‏البلاغه اثر قطب‏الدین راوندی، شرحی کهن و روشمند است و از مهم‏ترین شروح نهج‏‏البلاغه محسوب می‌شود. مطالعه‌ی شروحِ نگارش شده‌ی پس از این شرح روشن می‌سازد که جایگاه علمی مولف و تالیف، بر شارحان پسین نهج‏البلاغه تاثیر فراوانی داشته است. از جمله شروحِ متاخری که این تاثیرپذیری در آن‌ها بسامدِ آماری بالایی داشته است، منهاج‌البراعه فی شرح نهج‌البلاغه از حبیب‌الله هاشمی خویی و بهج‌الصباغه فی شرح نهج‌البلاغه از محمدتقی شوشتری است که ضمن تاثیرپذیری از شخصیت علمی راوندی، از روش و محتوای شرح‌ وی نیز متاثّر بوده‌اند. این تاثیرپذیری به دو گونه‌ی تایید آرای راوندی و نقد نظرات وی در این دو شرح انعکاس یافته و بیشتر در دامنه‌ی موضوعاتی نظیر ادبی، تاریخی و تحلیلی ظهور داشته است. اصلی‏ترین علل رویکرد نقّادی خویی و شوشتری نسبت به راوندی، دست‌یابی به فهمِ صحیح و مرادِ واقعی کلام امام (ع) است.

Types of Influence of Khoi and Shushtari’s Nahj al-Balaghi commentaries from Qutbuddin Ravandi’s commentary

One of the most effective ways to measure the value of a scientific work is to evaluate the impact of subsequent works. This influence can be traced both to the personality of the author and to the content of the author. Nahj alBalaji is an ancient and methodical commentary by Nahj alBalagha, written by Qutb alDin Ravandi and is one of the most important accounts of Nahj alBalagha. A study of the work written after this explanation makes it clear that the scholarly position of the author and author had a great influence on the later exponents of Nahj alBalagha. Among the recent studies in which this influence has had a high frequency is the intrusion of Nahj alBalagha’s description of Habibollah Khoi and the Bahaj alSabbagha’s description of Nahj alBalagha’s Muhammad Taqi Shushtari, which also influenced his scholarly content and method. This influence has been echoed in two ways by the endorsement of Ravandi’s views and his criticism of these two commentaries, and has appeared in a wide range of subjects such as literary, historical, and analytical. The main causes of Khoi and Shooshtar’s critical approach to Ravandi are to gain a proper understanding and real meaning of the Imam’s words.