نفس، ساحت های نفس، و ارتباط انفسی میان خدا و انسان در نهج البلاغه
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
عباسیان چالشتری محمدعلی
|
|
منبع
|
پژوهش نامه علوي - 1398 - دوره : 10 - شماره : 2 - صفحه:73 -96
|
|
|
|
|
چکیده
|
«ﻧﻔﺲ» ﻳﻜﻲ از ﭘﺮﻛﺎرﺑﺮدﺗﺮﻳﻦ واژه ﻫﺎ در ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ اﺳﺖ. ﻧﻔﺲ در ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ دارای ﭼﻬﺎر ﺳﺎﺣﺖ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ، ﻫﺴﺘﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ، ﻋﻤﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ، و زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﺳﺖ، ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ دﻳﮕﺮ رواﺑﻂ دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺳﻮﻳﻪ دارﻧﺪ. ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮاواﻧﻲ از ﻧﻔﺲ در ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﺣﺖ ﻋﻤﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ و ﻛﻢ ﺗﺮﻳﻦ آن ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﺣﺖ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﺳﺖ. در ﻣﻴﺎن ﺳﺎﺣﺖ ﻫﺎ ﺗﻘﺪم و آﻏﺎز ﺑﺎ ﺳﺎﺣﺖ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﺳﺖ. ازﻣﻨﻈﺮ ﻧﻬﺞ اﻟﺒﻼﻏﻪ، ﺧﺪا و اﻧﺴﺎن ارﺗﺒﺎط اﻧﻔﺴﻲ و دوﺳﻮﻳﻪ دارﻧﺪ. ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻫﻤﻪ ﺳﺎﺣﺖ ﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ارﺗﺒﺎط و ﭘﻴﻮﻧﺪ اﻳﺠﺎﺑﻲ ﺑﻲ واﺳﻄﻪ اﻧﻔﺴﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده اﺳﺖ و اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﻫﻢ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻧﻔﺲ ﺧﻮد ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ارﺗﺒﺎط اﻳﺠﺎﺑﻲ ﺑﻲ واﺳﻄﻪ ﻫﺴﺘﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ، ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ، ﻋﻤﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ، و زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻨﺪ. ﻣﻨﻈﻮر از ارﺗﺒﺎط اﻧﻔﺴﻲ ﻣﻴﺎن ﺧﺪا و ﻧﻔﺲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻫﻤﻪ ﺳﺎﺣﺖ ﻫﺎ از ﻧﻔﺲ ﻳﺎ ﺧﻮد ﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻳﺎ ﺧﻮد ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ اﺳﺖ و ﻧﻔﺲ ﻳﺎ ﺧﻮد ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﺪا ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ از ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ. ارﺗﺒﺎط اﻧﻔﺴﻲ ﻣﻴﺎن ﺧﺪا و ﻧﻔﺲ در ذات اﻟﻬﻲ ﻧﻴﺴﺖ در اﺳﻤﺎء اوﺳﺖ، ﺧﺪاوﻧﺪ در ذات ﺑﺎ ﻣﺎ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻄﻠﻘﺎً دﻳﮕﺮی اﺳﺖ اﻣﺎ در اﺳﻤﺎء از ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ اﺳﺖ.
|
|
کلیدواژه
|
نهج البلاغه نفس، ساحت های نفس، ارتباط انفسی
|
|
آدرس
|
دانشگاه پیام نور مرکز تهران, گروه فلسفه و کلام اسلامی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
abbasian@pnu.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|