مناسبات دین و حوزه عمومی در اندیشه سیاسی معاصر غرب؛ طرح الگویی برای ایران

بی‌شک، یکی از مسائل مهم حوزه اندیشه‌سیاسی در عرصه‌عمومی، رابطه نهاد دین و حوزه‌عمومی است که میان روشنفکران چه دینی و چه سکولار درباره‌ی نوع و چگونگی این رابطه، مناقشه و نزاع جدی وجود دارد. تجربه معرفت شناختی و تاریخی مدرنیته نشان می دهد که دین فراتر از آن است که بتوان آن را به ایدئولوژی تقلیل داد و یا از سوی دیگر مساوی با سکولاریسم دانست. در جامعه کنونی در خود و برای خود زیستن دیگر معنایی ندارد و بایستی به چگونگی امکان همزیستی هماهنگ سنت‌های دینی در حوزه‌ی عمومی اندیشید. مسئله پیش‌روی این نوشتار این مطلب است که دین‌نهادینه در این‌راستا چه نقشی می‌تواند داشته باشد؟ آیا می‌تواند موجب گشایش باب گفت‌وگو در عرصه عمومی گردد یا اینکه اصلاً به‌مثابه مانعی بر سر راه آن قرار می‌گیرد؟ مقاله حاضر با طرح برخی از الگوهای رابطه دین‌نهادینه شده و عرصه‌عمومی؛ ضمن بررسی سه‌دیدگاه مطرح در این حوزه، کوشش می‌کند بااستفاده از نتایج مطالعه تطبیقی بین الگوهای مذکور، الگویی را ارائه دهد که درخصوص ایران اسلامی کارساز باشد و ما را از این تصلب دوگانه که یا باید حکومت را دین تصاحب کند و یا کلاً به عرصه خصوصی تنزل یابد، رها سازد. روش انجام این پژوهش توصیفی-تحلیلی است.

the relationship between religion and the public sphere in contemporary western political thought. model design for iran.

undoubtedly, one of the most important issues in the field of political thought in the public sphere is the relationship between the institution of religion and the public sphere. there is serious controversy among religious and secular thinkers about the nature of this relationship. the epistemological and historical experience of modernity shows that religion is beyond what we can reduce to ideology or to equate with secularism. in today’s society, life has no meaning in itself, and one must think about how religious traditions can coexist in the public sphere. the point of this article is what role can institutionalized religion play in this? can it open the door to dialogue in the public arena or does it prevent it at all? this article presents models of the relationship between institutionalized religion and the public sphere. then, by examining three perspectives in this field, it tries to present a model that works for islamic iran by using the results of a comparative study between the mentioned models. and to free us from the double entanglement that either religion must take over the government or be reduced to the private sphere altogether. the method of this research is descriptive-analytical.