ارزیابی سناریوهای حمل ‌و نقل کم کربن شهر مشهد با استفاده از رویکرد جاپای بوم‌ شناختی

این مقاله با هدف ارزیابی وضعیت انتشار کربن حمل‌ونقل شهر مشهد تلاش دارد با تدوین سناریوهایی تا سال 1404 و مقایسه آن‌ها، بهترین سناریو را به‌منظور کاهش اثرات مخرب زیست‌محیطی آلاینده‌های بخش حمل‌ونقل در کلان‌شهر مشهد تعیین کند. روش مورد استفاده در این پژوهش، «جاپای بوم‌شناختی» است که رابطه بین «میزان مصرف و تولید ضایعات به‌وسیله انسان‌ها» و «جذب ضایعات به‌وسیله طبیعت» را مشخص می‌کند. در حال حاضر ساکنین مشهد با مصرف انرژی حدود 35 میلیون گیگاژول در بخش حمل‌ونقل جاپای بوم‌شناختی معادل 11/0 هکتار برای هر فرد تولید می‌کنند؛ درحالی‌که سرانه زمین اختصاص یافته به حمل‌ونقل 0029/0 می‌باشد و این نشان می‌دهد مشهد به اراضی پشتیبانی تا 10 برابر بزرگ‌تر از وسعت کنونی شهر برای مصارف حمل‌ونقل و تصفیه کربن ناشی از آن وابسته است. مقایسه اثرات اکولوژیک حمل‌ونقل در سه سناریو ارائه شده، نشان می‌دهد که سناریوی سوم با ردپای بوم‌شناختی معادل 004/0 هکتار به ازای هر فرد، مطلوب‌ترین سناریو برای کاهش جاپای بوم‌شناختی تا 10 سال آینده است. ولی برای دستیابی به سطح مطلوبی از حمل‌ونقل کم کربن و پیشگیری از عواقب زیست‌محیطی ناشی از افزایش تقاضای سفر در چشم‌انداز کلان‌شهر مشهد، نباید از تاثیرات دیگر سناریوها چشم‌پوشی کرد.