توزیع زمانی و مکانی پدیده رعدوبرق در ایران با استفاده از داده‌های سنجنده ثبت رعدوبرق (lis)

صاعقه یا آذرخش یکی از مهم‌ترین پدیده‌های همراه با توفان‌های تندری است که سالانه جان بیش از دو هزار نفر را در جهان می‌گیرد. فعالیت‌های رعدوبرقی تا حدی به فعالیت‌های همرفتی محلی بستگی دارند ازاین‌رو در مقیاس‌های زمانی و مکانی خیلی متغیر هستند. از طرفی داده‌های رعدوبرق در ایستگاه‌های زمینی ثبت نمی‌شوند و محاسبه دقیق فراوانی و پراکنش فعالیت‌های رعدوبرقی با داده‌های سینوپتیک امکان‌پذیر نیست. ازاین‌رو در این پژوهش برای تعیین توزیع زمانی و مکانی رعدوبرق‌ها بر روی ایران از داده‌های سنجنده lis ماهواره trmm در دوره 1998 تا 2013 استفاده‌شده است. ابتدا فراوانی ماهانه و ساعتی توزیع داده‌ها محاسبه و با استفاده از تابع تراکم کرنل در نرم‌افزارgis مناطق دارای بیشینه تراکم رعدوبرق‌ها برای مقیاس‌های سالانه و ماهانه محاسبه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که ماه‌های می و آوریل دارای بیشترین و ماه‌های ژانویه و سپتامبر دارای کمترین فراوانی رعدوبرق‌ها هستند. همچنین بیشینه فراوانی رعدوبرق‌ها بین ساعات 12:30 تا 20:30 و کمینه فراوانی آن بین ساعات 3:30 تا 9:30 رخ می‌دهد. تابع تراکم کرنل هم نشان داده که بیشینه تراکم داده‌های سالانه رعدوبرق در شمال استان خوزستان و جنوب استان لرستان قرار دارد. دامنه‌های غربی رشته‌کوه‌های زاگرس، البرز مرکزی، کوه‌های جنوب کرمان، ناهمواری‌های جنوب سیستان و بلوچستان و بخش‌هایی از استان‌های خراسان رضوی و خراسان جنوبی دارای فراوانی بیشتر رعدوبرقی هستند. مناطق مرکزی و عموماً هموار داخلی نیز دارای کمترین فراوانی پدیده رعدوبرق در ایران هستند.