ارزیابی تاب‌آوری فرامحلی سکونتگاه‌های روستایی بخش شاهو در مواجهه با خشکسالی

شناسایی سطح کلی تاب‌آوری فرامحلی سکونتگاه‌های روستایی نسبت به خشکسالی به منظور حکمرانی خوب روستاها از اهمیت خاصی برخوردار است؛ زیرا با شناسایی و رتبه‌بندی تاب‌آوری فرامحلی روستاها، اتخاذ استراتژی‌های مدیریتی متناسب برای کاهش آسیب‌های ناشی از خشکسالی میسر می‌گردد. در شرایط وقوع خشکسالی، پیوندها و جریان‌های فرامحلی نقش موثری در تاب‌آوری اقتصادی و اجتماعی نواحی روستایی ایفا می‌نمایند. این جریان‌ها شامل جریان افراد، محصولات کشاورزی، سرمایه، فناوری و اطلاعات هستند که در بین نواحی روستایی و شهری وجود دارند. هدف کلی این تحقیق ارزیابی تاب‌آوری فرامحلی سکونتگاه‌های روستایی بخش شاهو در مواجهه با خشکسالی است. تحقیق کمّی حاضر به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی و از لحاظ روش بررسی از نوع توصیفی- تحلیلی است که به دنبال اولویت‌بندی تاب‌آوری فرامحلی بخش شاهو شهرستان روانسر نسبت به خشکسالی با بهره‌گیری از تکنیک تاپسیس است. جامعه آماری تحقیق شامل دو دهستان قوری قلعه و منصور آقایی که دارای 9 روستا است با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 285 نفر تعیین گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد تراکم جمعیت بیشتر بعضی از روستاهای موردمطالعه به دلیل سیال بودن، پویایی و مجاورت به مرکز دهستان با شبکه درهم‌تنیده روستاهای تحت پوشش خود، منشا شکل‌گیری پیوندها و جریان‌های سرمایه‌ای، کالایی و محصولات، اطلاعات و فناوری‌ها و نوآوری‌های متعدد شده‌اند، این فرآیند توام با منابع درآمدی متنوع، وسعت زمین‌های کشاورزی زیر کشت، پذیرش و بهره‌گیری از نوآوری‌هایی نظیر بذرهای اصلاح‌شده به شیوه به نژادی مشارکتی و کشت حفاظتی، همراه با مهارت تجربی منتقل شده از کشاورزان استان همدان، بستر نوعی پایداری معیشتی و درنهایت تاب‌آوری فرامحلی را در شرایط خشکسالی برای روستاهای مذکور فراهم نموده است. نتایج این مطالعه می‌تواند پیشنهادهای کاربردی همکاری و هماهنگی دهیاران با مدیران و مسئولان جهاد کشاورزی، فرمانداری روانسر و سایر نهادهای مسئول برای حکمروایی خوب روستایی موردمطالعه به‌منظور تعدیل آسیب‌پذیری و افزایش تاب‌آوری روستاییان نسبت به خشکسالی داشته باشند.

evaluation of extra-local resilience of rural settlements in shaho district against drought

identifying the overall level of translocal resilience to drought in rural areas is of special importance for ensuring good rural governance. by identifying and ranking translocal resilience in these areas, it is possible to adopt appropriate management strategies to mitigate the damages caused by drought. the general purpose of this research is to evaluate the translocal resilience of rural settlements in the shahu district of ravansar city in response to drought conditions.this quantitative study is applied in nature and employs a descriptive-analytical method to prioritize the translocal resilience of the shahu district. the topsis technique was used to analyze resilience levels. the statistical population consists of the two districts of ghori qala and mansour aghaei, which include nine villages. a sample size of 285 individuals was determined using cochran’s formula.the results of the study indicate that the higher population density in some of the villages, due to their fluidity, dynamism, and proximity to the village center within an interconnected network of villages, has fostered the formation of numerous links and flows of capital, goods, products, information, technologies, and innovations. this process, combined with diverse income sources, extensive agricultural land under cultivation, and the adoption of innovations such as modified seeds through cooperative breeding methods and protective cultivation, has significantly contributed to livelihood stability. additionally, experimental skills transferred from farmers in hamadan province have further enhanced translocal resilience during drought conditions for the mentioned villages.the findings of this study provide practical recommendations for fostering cooperation and coordination between villagers and officials, including those from the agricultural jihad, ravansar governorate, and other responsible institutions. such efforts can promote good governance in the studied villages, reduce vulnerability, and enhance rural resilience to drought.