بررسی مخاطرات معدن‌کاوی در مناطق فعال تکتونیکی با استفاده از روش تداخل سنجی راداری (مطالعۀ موردی: داشکسن آذرشهر)

داشکسن یکی از روستا های تاریخی استان آذربایجان شرقی است و در دهستان شیرامین بخش حومۀ شهرستان آذرشهر، در جنوب شهر تبریز و غرب آتشفشان سهند واقع شده است. در این نوشتار با هدف بررسی افزایش ناپایداری دامنه ای در ناحیۀ معدنی داشکسن آذرشهر، اقدام به بررسی های تکتونیکی نموده و بر اساس مشاهدات میدانی، گسل نرمال داشکسن منجر به جا به جایی واحد های چین خورده به اندازۀ 10 سانتی متر در ارتفاع 1373 متر از سطح دریا شده است لذا فعال بودن زمین ساخت به لحاظ مشاهدات میدانی کاملاً آشکار است. با انطباق گسل ها با نقشۀ جابه جایی منطقۀ موردمطالعه می توان نتیجه گرفت که بیشترین جابه جایی و به‌موجب آن شکستگی سنگ ها در ارتباط با گسل های نرمال فرعی با راستای شمال غرب – جنوب شرق است و با توجه به اینکه درزه های برشی نیز در راستای شمال غرب توسعه دارند؛ معادن نیز باید در بخش های مرکزی و جنوب منطقۀ داشکسن دارای شکستگی فراوان باشند بنابراین استخراج و کاوش در این محدوده صحیح نیست و علاوه بر این راه‌آهن، تونل و بخشی از جادۀ اصلی در معرض خطر از ناحیۀ گسلش نرمال فعال منطقه و ناپایداری های دامنه ای هستند. تراکم فعالیت معدنی در منطقۀ داشکسن بسیار بالاست و لازم است در نقاطی که شیب دامنه بسیار زیاد است، به‌خصوص در مناطق معدنی دارای درزه و شکستگی فراوان که در مجاورت پروژه های مهندسی از قبیل تونل و خطوط راه‌آهن هستند باید اقدامات لازم برای پایدار سازی دامنه ای صورت گیرد؛ بنابراین فعالیت استخراج و کاوش معادن در محیط نباید منجر به خطر افتادن جان مردم گردد.

investigating the mining risks in active tectonic regions using the radar interferometry method (case study: azarshahr dashkasan)

dashkasan is one of the historical villages of east azarbaijan province, located in shiramin village, part of the suburbs of azarshahr, located south of tabriz, the west of sahand volcano. in this paper, to investigate the increase in instability in the azarshahr dashkasan mineral region, tectonic studies were conducted. based on field observations, the normal dashkasan fault has led to a displacement of 10 cm folding units at a height of 1373 meters above sea level. therefore, the activation of tectonics is quite evident in terms of field observations. adaptating the results with the remote sensing map of the studied area, it was determined that the most displacement, and by which stone was fractured, occurred along the normal sub-faults in the northwest-southeast part. considering that shear joints are also developed in the northwest, mines should also have abundant fractures in the central and southern parts of the dashkasan region, so extracting and exploring this range is not correct. in addition to the railroad, the tunnel and part of the main road are at risk of the normal active fault zone and slope instability. the density of mineral activities in dashkasan region is very high and necessary where the slope of the range is very steep, especially in mineral areas and abundant fractures that are adjacent to engineering projects such as tunnels and railway lines. there must be necessary measures for slope stabilization. therefore, the activity of mining and exploration in the environment should not put people at risk.