ارزیابی فعالیت‌های نئوتکتونیکی در گستره آتشفشانی-رسوبی راوه-راهجرد (سلفچگان)

تکتونیک ژئومورفولوژی یکی از دانش های مورداستفاده مهم در بررسی زمین ساخت جنبا است. تحلیل های کمی مبتنی بر شاخص های مورفومتری تعریف شده از روش های در دسترس و نسبتاً ارزان محسوب می‌شود که برای درک تفاوت ها در میزان فعالیت زمین ساختی در چشم‌اندازهای جوان کاربرد دارد و با توجه به سرعت بالا و هزینه پایین در استفاده از این‌گونه روش‌ها، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این شاخص ها به‌صورت ابزار شناسایی پایه برای تشخیص تغییر شکل های تکتونیکی یا تخمین ناپایداری نسبی فعالیت های تکتونیکی در منطقه ای ویژه به کار می روند. البته این بررسی ها در مناطق متشکل از سنگ های آتشفشانی از حساسیت بیشتری به‌ویژه در تعریف دقیق مرز زیرحوضه ها برخوردار است. در این مطالعه گستره ای متشکل از رخنمون سنگ های آتشفشانی و نهشته های جوان که در جنوب سلفچگان و در مرز استان های قم-مرکزی قرار دارد، برای مشخص کردن فعالیت های نئوتکتونیکی بر اساس شش شاخص مورفومتری گرادیان طولی رودخانه (sl)، نسبت پهنای کف دره به عمق (vf)، انتگرال هیپسومتری (hi)، شکل حوضه آبریز (bs)، عدم تقارن حوضه زهکشی (af) و تقارن توپوگرافی عرضی (t) موردبررسی قرار گرفت. درنهایت پس از محاسبۀ شاخص ها با میانگین گرفتن از آن ها و محاسبۀ شاخص فعالیت نسبی (iat) گستره از لحاظ فعالیت به چهار رده تقسیم شد که در این تقسیم‌بندی رده های 1 تا 4 به ترتیب بیانگر بیشترین تا کم ترین فعالیت زمین ساختی است که بر این اساس مشخص شد که 2/86 درصد حوضه ها در ردۀ 2، 51/43 درصد حوضه ها در ردۀ 3 و 45/71 درصد حوضه ها در ردۀ 4 جای می گیرند.

the assesment of neotectonic activity in raveh-rahjerd volcano-sedimentary area (salafchegan)

tectonics geomorphology is one of the most important modern scientific disciplines. quantitative analysis based on defined morphometric indices is an available and relatively low-cost and fast method that is used to understand the differences in the amount of tectonic activities in young landscapes. these indices are used as a basic identification tool to detect tectonic deformations or to estimate the relative variations of tectonic activity in a particular area. however, these studies are more sensitive in areas consisting of volcanic rocks, especially for the precise definition of sub-basin boundaries. the study area that consists of outcrops of volcanic rock and young deposits is located in the south of salafchegan; on the border of qom-markazi provinces. six morphometric indices were measured to determine neotectonic activity: stream length gradient index (sl), ratio of valley floor width to valley height (vf), hypsometric integral (hi), drainage basin shape (bs), drainage basin asymmetry (af), and transverse topographic symmetry (t) for each sub-basins. after calculating the indices, averages of them, and the relative active tectonic index (iat), the area was divided into four different tectonic zones based on activity ratio. in this categorazation, category 1 to 4 respectively represent the highest to lowest tectonic activity. it was also found that 2.86% of the basins are in category 2, 51.43% in category 3, class and 45.71% in category 4.