تبیین نقش جنسیت بر نیت و رفتار سازگاری کشاورزان شهرستان باغملک در رویارویی با تغییرات اقلیم

تغییرات اقلیم به‌طور فزاینده ای بر معیشت مردم در سراسر جهان تاثیر می گذارد و به‌عنوان چالشی مهم در سطح جهانی به‌حساب آمده و یک عامل مهم در تشدید نابرابری های اجتماعی به‌خصوص نابرابری های جنسیتی است. زنان در دنیا نه‌تنها به‌عنوان قشر آسیب پذیر در مقابل تغییرات اقلیم شناخته شده اند بلکه عاملی موثر در ایجاد تغییرات در رابطه با سازگاری به شمار می آیند؛ بنابراین نیاز به تحقیق درباره عوامل موثر بر نیت و رفتار سازگاری کشاورزان با تغییرات اقلیم از دیدگاه زنان و مردان وجود دارد. این مطالعه با استفاده از مدل توسعه یافتۀ اعتقادات سلامت به این موضوع مهم پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش کشاورزان دو گروه زن و مرد بودند. تعداد اعضای نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 200 کشاورز مرد و 150 کشاورز زن انتخاب شد. برای انتخاب کشاورزان از نمونه گیری چند مرحله ای طبقه ای خوشه ای تصادفی استفاده گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای بود که روایی صوری آن توسط اعضای هیئت‌علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی تایید گردید. افزون بر این، برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف پرسشنامه، از پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد. نتایج تجزیه‌وتحلیل مدل معادله های ساختاری نشان داد، متغیرهای راهنمای عمل، خودکارآمدی، حمایت اجتماعی، انگیزه و موانع درک شده متغیرهای موثر بر نیت کشاورزان مرد به‌صورت مثبت و مستقیم و رفتار به‌صورت مثبت و غیرمستقیم می باشند و این متغیرها درنهایت توانستند به ترتیب 53 و 37 درصد از تغییرات متغیرهای نیت و رفتار کشاورزان مرد را پیش بینی کنند. متغیرهای راهنمای عمل، شدت درک شده و خودکارآمدی متغیرهای موثر بر نیت کشاورزان زن به‌صورت مثبت و مستقیم و رفتار به‌صورت مثبت و غیرمستقیم می باشند و این متغیرها درمجموع توانستند به ترتیب 63 و 19 درصد از تغییرات متغیرهای نیت و رفتار کشاورزان زن را پیش بینی کنند. اطلاعات به دست آمده از این پژوهش و درک چنین تفاوت های جنسیتی می تواند توسعه سیاست ها و برنامه های حساس به جنسیت را تسهیل کند و به بهبود استراتژی های سازگاری پایدار و فراگیر کمک کند.

explaining the role of gender on the intention and adaptation behavior of farmers in baghmalek county in the face of climate change

climate change is increasingly affecting people’s livelihoods around the world and is considered as an important challenge at the global level; in fact, it is an important factor in aggravating social inequalities, especially gender inequalities. women in the world are not only known as a vulnerable group in front of climate changes but also they are considered an effective factor in creating changes in relation to adaptation. therefore, there is a need for research on the factors influencing the intention and behavior of farmers to adapt to climate change from the perspective of women and men. this study addresss this important issue using the developed model of health beliefs. the statistical population of this research included both male and female farmers. the number of sample members using karjesi and morgan table included 200 male farmers and 150 female farmers. random stratified cluster multistage sampling was used to select the farmers. the data collection tool was a questionnaire which its face validity was confirmed by the faculty members of the department of agricultural extension and education. in addition, to determine the degree of reliability, pretest and cronbach’s alpha coefficient were used. the results of the structural equation model analysis showed that the variables guiding action, selfefficacy, social support, motivation and perceived obstacles were the variables which would affect the male farmers’ intention in a positive and direct way and would affect their behavior in a positive and indirect way. finally, these variables could predict 53 and 37% of the changes in the variables of male farmers’ intention and behavior, respectively. action guiding variables, perceived intensity and selfefficacy were found to be the variables influencing the intention of female farmers in a positive and direct way and their behavior in a positive and indirect way. these variables in total were 63 and 19 respectively to predict the percentage of changes in the variables of intention and behavior of female farmers. the data obtained in this research and the understanding of such gender differences can facilitate the development of gendersensitive policies and programs  to improve sustainable and inclusive adaptation strategies.