واکاوی روند ارتفاع ژئوپتانسیل جو بر روی ایران تحت تاثیر تغییر اقلیم

تغییر روند سامانه های کلان‌مقیاس جوی همچون پرفشار جنب‌حاره‌ای، نقش بسزایی در تغییر اقلیم سطح زمین دارد. در این پژوهش برای نیل به این هدف، از داده های ارتفاع ژئوپتانسیل جو تراز میانی (تراز 500 ه.پ) از پایگاه داده وابسته به مرکز اروپایی پیش بینی میان‌مدت جو استفاده شده است. این داده ها داری تفکیک مکانی 1*1 درجه قوسی و به صورت میانگین روزانه برداشت گردیده است. دوره آماری این پژوهش از سال 1980 تا 2019 میلادی برای کشور ایران بوده و شامل 155 یاخته است. جهت بررسی روند ارتفاع ژئوپتانسیل بر روی ایران از آزمون روند من-کندال استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که ارتفاع ژئوپتانسیل جو بر روی ایران در ماه های ژوئن، جولای و آگوست دارای روند افزایشی (مثبت) در سطح معنی داری 1.96 است. البته روند کاهشی ارتفاع ژئوپتانسیل در مناطق شرق و جنوب شرق ایران قابل تامل است. همچنین در تمام ماه های مورد بررسی، ارتفاع جو ایران در مناطق مرکز، غرب و شمال غرب روند افزایشی داشته که عموماً این روند افزایشی متاثر سطح گستره پرفشار جنب حاره است. این تغییرات باعث ناهنجاری در الگوهای آب و هوایی مناطق می گردد.

analysis of geopotential altitude trend on iran under the influence of climate change

trend variations in largescale atmospheric systems like subtropical high pressure play a significant role in climate change. in this study, to achieve the objectives, midlevel atmospheric geopotential altitude data were employed based on the european center database of atmospheric mediumterm forecasting. the data that have a spatial resolution of 1*1 degree of curveand are collected on a daily average. the statistical period of the research ranges from 1980 to 2018 for iran and included 155 cells. mannkendall trend test was used to explore the geopotential altitude trend on iran. the results showed that the atmospheric geopotential altitude on iran in june, july, and august has an increasing (positive) trend which is at the significant level of 1.96. the decreasing trend of geopotential altitude in the eastern and southeastern regions of iran is remrkable. moreover, in all the investigated months, iranian atmosphere altitude in the central, western and northwestern regions had an upward trend, which is generally influenced by the highpressure subtropical level. these changes cause abnormalities in climatic patterns of the regions. the study also showed that continuing subtropical pressure stack on top of everincreasing trend in the region is significant.