واکاوی ارتباط امواج گرمایی با جزایر حرارتی شهر (مطالعه موردی: شهرستان آبادان)

عوامل انسانی و طبیعی متعددی در ایجاد جزایر حرارتی نقش دارند. بر این اساس هدف مقاله حاضر تحلیل وقوع موج گرمایی در شهرستان آبادان و تاثیر آن در جزایر حرارتی است. امواج گرمایی با استفاده از شاخص صدک 95 و اعمال آن بر داده دمای بیشینه روزانه طی بازه زمانی 2017-1985 شناسایی شد. از میان امواج گرمایی حادث شده دو موج با تداوم بیشتر طی فصل گرم و سرد سال انتخاب، تصاویر ماهواره‌ای آن‌ها از فراورده myd11a2 سنجنده مودیس طی شبانه روز دریافت سپس با اجرای تکنیک‌های پردازش تصاویر، نقشه دمای سطح زمین استخراج و به‌منظور تعیین محدوده جزایر حرارتی در شهرستان آبادان استفاده گردید. نقشه کاربری اراضی با 4 کلاس کاربری از فراورده mcd12q1 سنجنده مودیس به روش طبقه‌بندی نظارت شده استخراج شد. نتایج نشان داد که متوسط وقوع موج گرم در هر یک از ماه‌های سال بین 3 تا 8 موج است. ماندگارترین امواج گرمایی در بازه زمانی 2010/6/11 تا 2010/6/16 و 2008/3/19 تا 2008/3/27 به ترتیب با تداوم 6 و 8 روزه رخ داده‌اند. جزایر حرارتی در آبادان دارای نوسانات مکانی و زمانی مشخص و مقدار دمای سطحی در فصل گرم بیشتر است. دمای بالا در زمین‌های بایر به علت اﻧﻌﻜﺎس زﻳﺎد ﺗﺸﻌﺸﻌﺎت ﺣﺮارﺗﻲ ﺳﺎﻃﻊ ﺷﺪه از ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ وﺟﻮد ﻗﺸﺮی از ﻧﻤﻚ در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ و در محدوده صنعتی به علت سوزاندن سوخت‌های فسیلی و تولید گازهای آلاینده است که باعث اثر گلخانه‌ای، تشدید گرما و درنهایت تراکم بالا جزایر حرارتی و تشدید اثرات امواج گرمایی می‌شود.

investigating the relationship between heat waves and thermal islands of the city (case study: abadan city)

numerous human and natural factors are involved in the creation of thermal islands. accordingly, the purpose of this study was is to analyze the occurrence of heat wave in abadan city and its impact on thermal islands. heat waves were identified using the 95th percentile index and its application to daily maximum temperature data during the period 19852017. among the heat waves that had occurred, two waves with more continuity during the hot and cold seasons of the years were selected and their satellite images were received from the myd11a2 modis during the day and night. then, using image processing techniques, earth surface temperature map was extracted and used for determining thermal islands of abadan city. land use map with 4 land use classes was extracted from mod12q1 modis by supervised classification method. the results showed that the average incidence of hot flashes in each month of the year is between 3 and 8 waves. the most persistent heat waves occurred in the period of 6/11/2010 to 6/16/2010 and 19/3/2008 to 27/3/2008 with a duration of 6 and 8 days, respectively. thermal islands in abadan have specific spatial and temporal fluctuations and the surface temperature is higher in the warm season. the high temperature in barren lands is due to the increase of fuel consumption of 2 hours per day and in the industrial area due to the burning of fossil fuels and the production of polluting gases, which cause the greenhouse effect, heat intensification and, eventually, the high density of the heat islands and intensity of the effects of heat waves.