پهنه‌بندی خطر سیلاب در شهر ایلام با استفاده از مدل تابع شواهد قطعی

هدف از این مطالعه، پهنه بندی خطر سیلاب در شهر ایلام با استفاده از مدل تابع شواهد قطعی می باشد. فاکتورهای موثر بر وقوع سیل که در این مطالعه در نظر گرفته شدند، شامل شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از رودخانه، تراکم آبراهه، شاخص رطوبت توپوگرافی، شاخص قدرت توان جریان، انحنای شیب، لیتولوژی، خاک‌شناسی، کاربری اراضی و میزان بارندگی هستند. پس از جمع‌آوری اطلاعات و لایه های موردنیاز، 126 نقطه سیل گیر در منطقه مطالعاتی شناسایی شدند. موقعیت های سیل گیر به‌صورت تصادفی به دو گروه 70 درصد (89 نقطه) و 30 درصد (37 نقطه) به ترتیب برای مدل‌سازی و اعتبار سنجی تقسیم شدند. به کمک مدل تابع شواهد قطعی (ebf) نقشه ی پهنه بندی خطر سیلاب شهر ایلام تهیه شد. نقشه های حساسیت به وقوع سیل تهیه‌شده، به 5 کلاس خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد طبقه بندی شدند. برای ارزیابی عملکرد مدل ، از سطح زیر نمودار auc به‌دست‌آمده از منحنی roc استفاده گردید. با توجه به معیار ارزیابی مورداستفاده در این مطالعه (roc) و با توجه به داده‌های اعتبارسنجی، مدل تابع شواهد قطعی ebf (0.914) در پتانسیل‌یابی سیل‌خیزی در منطقۀ موردنظر دارای عملکرد خوبی بود. درنهایت با توجه به نقشه نهایی به‌دست‌آمده، مناطق شرق و شمال شرقی شهر ایلام در محدوده کم‌خطر هستند. همچنین نتایج مطالعه نشان داد که سیل‌خیزی شهر ایلام ناشی از عوامل محیطی شامل شیب زیاد و تغییر کاربری اراضی است که بر اساس نقشۀ پیش بینی خطر سیل ارائه‌شده، می توان در آینده اقدامات مدیریتی مناسبی را جهت کاهش خسارت ها و تلفات ناشی از سیل انجام داد.

Flood hazard mapping in Ilam city using evidential belief function model

The purpose of this study was flood hazard mapping in Ilam city using the evidential belief function model. Factors affecting flood occurrence were slope, aspect, altitude, distance to river, river density, topographic wetness index, stream power index, slope curvature, lithology, soil, land use and rainfall are. After collecting the required information and layers, 126 flood points were identified in the study area. Flood locations were randomly divided into two groups of 70% (89 points) and 30% (37 points) for modeling and validation, respectively. Using the evidential belief function (EBF) model, a flood hazard map of Ilam city was prepared. The prepared flood susceptibility maps were classified into five classes: very low, low, moderate, high and very high. To evaluate the performance of the model, the area under the AUC diagram obtained from the ROC curve was used. According to the evaluation criterion used in this study (ROC) and according to the validation data, the EBF model (0.914) had a good performance in flood potential detection in the area. Finally, according to the final map, the eastern and northeastern regions of Ilam are in lowrisk area. Also, the results of the study showed that flooding in Ilam city is due to environmental factors, including high slope and land use change. According to the flood hazard mapping, appropriate management measures can be taken in the future to reduce damages and losses due to floods.