تعیین الگوی تاب‌آوری استان‌های ایران

تاب آوری مفهوم جدیدی است که رویکرد اصلی آن طراحی با آسیب پذیری کمتر و انعطاف پذیری بیشتر در برابر تنش ها و حوادث است؛ به گونه ای که یک استان تاب آور، آماده است که در مواقع اضطراری به‌سرعت به شرایط جدید پاسخ داده و با کمترین آسیب به کار خود ادامه دهد. ازاین‌رو، هدف از انجام این مطالعه سنجش تاب آوری استان‌های کشور با استفاده از شاخص های اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و زیست محیطی است. برای این منظور 21 شاخص برای 31 استان کشور جمع آوری شد و با ادغام آن‌ها شاخص ترکیبی تاب آوری محاسبه شد. به‌منظور تعیین وزن هر یک از شاخص ها از روش سلسله مراتبی فازی استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده وزن هر یک از شاخص های تاب آوری اقتصادی، زیرساختی، اجتماعی و زیست محیطی به ترتیب برابر با 0.56، 0.13، 0.24 و 0.07 به دست آمد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از شاخص ترکیبی تاب آوری، استان‌های تهران (0.731)، خوزستان (0.498)، اصفهان (0.445)، فارس (0.439)، گیلان (0.420) و مازندران (0.375) بیشترین تاب آوری را در بین استان‌های کشور دارند. همچنین استان‌های سیستان و بلوچستان، قم، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، هرمزگان، اردبیل و زنجان آسیب پذیرترین استان‌های کشور می باشند. درنهایت با توجه به شاخص های سازنده تاب آوری، نقاط ضعف هر استان مشخص شد و در این راستا پیشنهاد‌هایی ارائه گردید.

Determining the resilience pattern of Iranian provinces

Resilience is a new concept that main approach is to design with less vulnerability and more flexibility in the face of stress, so that a resilient province is ready to respond quickly in an emergency. The new conditions respond and continue to work with minimal damage. Therefore, the purpose of this study is to measure the resilience of the provinces using economic, social, infrastructural and environmental indicators. For this purpose, 21 indicators were collected for 31 provinces of the country and by combining them, the composite resilience index was calculated. In order to determine the weight of each indicator, FAHP method was used. Based on the results, the weight of each of the economic, infrastructural, social and environmental resilience indices was equal to 0.56, 0.13, 0.24 and 0.07, respectively. Also, based on the results of the composite resilience index, the provinces of Tehran (0.731), Khuzestan (0.498), Isfahan (0.445), Fars (0.439), Gilan (0.420) and Mazandaran (0.375) have the highest resilience among the provinces of the country. Also, Sistan and Baluchestan, Qom, North Khorasan, South Khorasan, Hormozgan, Ardabil and Zanjan provinces are the most vulnerable provinces in the country. Finally, according to the constructive indicators of resilience, the weaknesses of each province were identified and suggestions were made in this regard.