تاب‌آوری مجموعه‌های شهری از طریق مکان‌یابی و رتبه‌بندی ایستگاه‌های آتش‌نشانی (مورد پژوهی: منطقه 10 تهران)

تاب‌آوری میزان مقاومت سیستم‌ها و توانایی آن‌ها در تحمل تغییر و ظرفیت برگشت به تعادل پس از سانحه است. ازجمله شاخص‌های ابعاد اجتماعی و سازمانی و نهادی تاب‌آوری، سرعت پاسخگویی به‌موقع است. ایستگاه‌های آتش‌نشانی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز خدمات‌رسانی در شرایط بحرانی با افزایش سرعت خدمات‌رسانی و پاسخگویی نقش موثری در افزایش ایمنی و تاب‌آوری دارند. در این پژوهش که با هدف افزایش سرعت پاسخگویی حین بحران از طریق مکان‌یابی و رتبه‌بندی ایستگاه‌های آتش‌نشانی در منطقه 10 تهران صورت گرفته است، از دوازده شاخص جهت رتبه‌بندی یازده ایستگاه پیشنهادی استفاده شده است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی با هدف کاربردی است و از روش تاپسیس فازی جهت اولویت‌بندی مکان پیشنهادی ایستگاه‌ها استفاده شده است. نظرات خبرگان آتش‌نشانی نشان می‌دهد از میان معیارهای مورداستفاده، معیارهای دسترسی، همجواری و ترافیک بیشترین میزان اهمیت را دارا می‌باشند و نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد ایستگاه حائز رتبه اول در معیارهای فوق بیشینه مقدار و ایستگاه رتبه آخر دارای کمترین مقدار در معیار عرض معبر بوده است و به دلیل قرارگیری بر روی مرز محدوده موردبررسی و در نتیجه داشتن مقادیر کم در معیارهای با اهمیت از منظر خبرگان، رتبه آخر را کسب نموده است. همچنین نتایج رتبه‌بندی نشان می‌دهد ایستگاه 85 آتش‌نشانی (ایستگاه موجود) در نقطه استقرار مناسبی قرار دارد اما ایستگاه 8 آتش‌نشانی (ایستگاه موجود) در مکان بهینه استقرار ندارد که این امر بر ایمنی مناطق تحت پوشش و کاهش سرعت پاسخگویی و در نتیجه کاهش تاب‌آوری اثرگذار است.

Resilience of Urban Areas Via Locating and Ranking of Fire Stations, A Case Study: District Ten of Tehran Municipality

Resilience is the degree of resilience of systems and tolerates change and the capacity to return to posttraumatic equilibrium. The speed of timely response is one of the dimensions of social, organizational, and institutional dimensions of resilience. Fire stations are one of the most important services in crisis, and increase safety and resilience by increasing the speed of service and response. The aim of this research is to increase the response speed during the crisis by locating and ranking fire stations in district ten of Tehran municipality. This district is the smallest district of Tehran municipality in terms of size and the highest district in terms of density. This research has used twelve criteria and eleven propose stations. Criteria have been selected from standards 6430, experts’ view, and previous studies. The research method is descriptiveanalytical and has used from Fuzzy TOPSIS method to prioritize the proposed location of the stations. Experts’ views show that access (Width of the street), proximity, and traffic are the most important criteria. The results show that the first ranked station in the mentioned criteria has the highest value. The last ranked station has the lowest value in the term of the width of the street. It is located in the boundary of the study area and has the lowest values in the term of experts’ point of views, so it has gained the last rank. Also, the ranking results show that fire station No. 85 (existing station) is in a suitable location, but fire station No. 8 (existing station) is not located in an optimal location. It affects the safety of the covered areas and reduces the response speed and reducing resilience.