بررسی میزان تاب‌آوری شهری با استفاده مدل waspasو wp (نمونه موردی: ‌شهر ساری)

در سال‌های اخیر بیشتر پژوهش‌های مرتبط با مخاطرات، پارادایم خود را از مدل کاهش تلفات و خسارت به یک مدل جامع‌تر تاب‌آور اجتماع محلی تغییر داده‌اند. بر این اساس دید‌گاه‌ها و نظریه‌های مدیریت سوانح و توسعه پایدار در پی ایجاد جوامع تاب‌آور در برابر مخاطرات طبیعی هستند. تاب‌آوری میزان مقاومت سیستم‌ها، توانایی آن‌ها در تحمل تغییر و اختلال و تداوم روابط موجود بین افراد و متغیرهاست. این تحقیق با در نظر گرفتن چنین تعریفی برای تاب‌آوری به ارزیابی میزان تاب‌آوری هفت محله شهر ساری (چهارراه بخش هشت سلمان فارسی پیروزی، طبرستان، هسته مرکزی شهرشهرداری سمت دروازه بابل، معلم، منطقه آزاد بعثت نهضت و شهبند و راه‌بند) در برابر مخاطرات طبیعی پرداخته است. مبنای تحلیل فضایی در این پژوهش تقسیمات واحدهای برنامه‌ریزی محلات (مطابق طرح جامع شهر) است. جامعه نمونه برابر با جامعه آماری (18 نفر کارشناسان شهرداری، مسکن و شهرسازی منابع طبیعی و ...) است. هفت شاخص (مقاومت ساختمان، بستر زمین و زیرساخت‌های شهری، فضاهای باز، محیط کالبدی، کاربری‌ها، اقتصادی و اجتماعی) طراحی و داده‌های موردنیاز حاصل شد؛ درنهایت شاخص‌های مختلف جهت مطلوبیت بخشی به برنامه‌ریزی مخاطرات محیطی توسط کارشناسان وزن دهی گردید. درواقع ارزیابی میزان تاب‌آوری شهری و رتبه‌بندی محلات در شهر ساری از آن عبور می‌کنند با استفاده از مدل‌های ارزیابی wp و waspas انجام می‌شود. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که از هفت محله شهر ساری، تنها یک محله (‌ چهارراه بخش هشت، سلمان فارسی) در وضعیت بسیار خوب و محله طبرستان در وضعیت خوب به لحاظ میزان تاب‌آوری قرار دارند.

Evaluation of urban resilience using Waspas and WP models (Case study: Sari city)

In recent years, most riskrelated research has shifted its paradigm from a lossreduction model to a more inclusive local community model. Accordingly, the views and theories of disaster management and sustainable development seek to create resilient societies against natural hazards. Resilience is the degree of resistance of systems, their ability to tolerate change and disruption and the continuity of relationships between individuals and variables. This study, considering such a definition for resilience, evaluates the resilience of seven neighborhoods of Sari city (intersection of section eight Salman Fars Piroozi, Tabarestan, central city center municipality near Babol Gate, Moallem, Besat Free Zone Nehzat and Shahband and Barrier) has dealt with natural hazards. The basis of spatial analysis in this research is the divisions of neighborhood planning units (according to the comprehensive plan of the city). The sample population is equal to the statistical population (18 experts in municipal, housing and urban planning, natural resources, etc.). Seven indicators (building strength, land and urban infrastructure, open spaces, physical environment, uses, economic and social) were designed and the required data were obtained; finally, various indicators were weighted by experts to make environmental risk planning desirable. Evaluation of urban resilience and ranking of neighborhoods in Sari city has been done using WP and WASPAS evaluation models. The results show that out of seven neighborhoods in Sari, only one neighborhood (‌Chahar Rahbakhsh Hasht, Salman Farsi) is in very good condition and Tabarestan neighborhood is in good condition in terms of resilience. Also, according to the results of both models, the northern regions are in a very good and good condition in terms of resilience, while the southern and central regions are in a very weak and alert state.