بررسی همدیدی سیلاب سیستان و بلوچستان و برف سنگین گیلان در زمستان 1398

در این پژوهش، دو سامانه بارشی زمستانه که در روزهای نهم تا دوازدهم ماه‌های ژانویه و فوریه سال 2020، به ترتیب سبب سیلاب در استان سیستان و بلوچستان و بارش برف سنگین در استان گیلان شده است، از دیدگاه همدیدی بررسی شد. نتایج نشان داد هرچند این دو سامانه از نظر شکل ظاهری با هم متفاوت‌اند، ولی هر دو هسته سردی دارند و از نظر نحوه تشکیل و تقویت مشابه هستند. تقویت ناوه ارتفاع تراز میانی، ایجاد حرکت چرخندی و فرارفت تاوائی نسبی مثبت در شرق ناوه، وجود همگرایی در سطوح پایین، ایجاد یا تقویت کم‌فشار در سطح زمین در موقعیت شرق ناوه، در تشکیل و تقویت این دو سامانه بارشی نقش اصلی را برعهده دارند. این سازوکارها با نظریه تشکیل و توسعه سامانه‌های کم‌فشار عرض‌های میانی هماهنگ است. یکی از تفاوت‌های آشکار این دو سامانه، تداوم و افزایش سرعت باد شمالی در سامانه اولی است که در اثر تغییر نصف‌النهاری جت قطبی ایجاد شده است. این شرایط سبب شده است تا انحناء چرخندی ایجاد شده در محور جت جنب حاره‌ای، در سامانه اولی بیشتر شود و به سوی جنوب نیز امتداد یابد. این انحناء در سامانه اولی در شرق دریای سرخ و در سامانه دومی در شمال شرق دریای مدیترانه قرار گرفته است. همچنین در سامانه اول فرارفت هوای گرم و مرطوب از دریای عرب و دریای عمان و در سامانه دوم فرارفت هوای سرد از روی دریای خزر شرایط مناسبی را برای به ترتیب بارش همرفتی و بارش برف سنگین فراهم کرده است.

A Synoptic-Dynamic Investigation of the Flood in Sistan and Baluchestan and the Heavy Snowfall in Gilan in winter 2020

A synoptic perspective was adopted in this study to investigate two winter precipitation systems that caused a flood in Sistan and Baluchestan and a heavy snowfall in Gilan in January 912 and February 912, 2020, respectively. The results demonstrated that although different in shape, both systems were coldcore and similar in their formation and strengthening. Amplification of the midlevel trough, formation of cyclonic rotation, positive relative vorticity advection to the east of the trough, convergence in lower levels, and formation or strengthening of lowpressure at the Earth’s surface to the east of the trough, played the key role in developing and strengthening these two systems. These mechanisms are consistent with the theory of development and strengthening of midlatitude lowpressure systems. A noticeable difference between these two systems is the continuity and increasing speed of the north wind in the first system, caused by the meridional shift in the polar jet stream. These conditions have caused the cyclonic curvature formed in the subtropical jet stream axis in the first system to be increase and extended to the south. These curvatures are located to the east of the Red Sea in the first system and northeast of the Mediterranean Sea in the second system. Also, in the first system, the advection of warm moist air from the Arabian Sea and the Gulf of Oman, and in the second system, the advection of cold air from the Caspian Sea have provided suitable conditions for convectional rainfall and heavy snowfall, respectively.